10 Tips voor macrofotografie

Het voorjaar is dé periode voor macrofotografie. De natuur komt tot leven. De bloemen gaan weer bloeien. Nog even en de bomen zijn weer groen. Het is weer tijd om je mooiste macrofoto’s te maken. Maar beginnen met macrofotografie, hoe doe je dat? In dit artikel krijg je 10 tips voor macrofotografie.

Tips voor Macrofotografie

Binnen de natuurfotografie vinden wij macrofotografie erg leuk om te doen. Het hele jaar door zijn we er wel op de 1 of andere manier mee bezig. Vooral in het voorjaar…

De kern van macrofotografie is dat je een onderwerp van dichtbij fotografeert (je maakt dus close-ups). Formeel praten we over macrofotografie als de vergroting minimaal 1:1 is. Als je ons een beetje kent, weet je dat we praktisch ingesteld zijn. Alles wat we van dichtbij fotograferen is voor ons macrofotografie. We geven je in dit artikel 10 tips voor macrofotografie.

Tip 1: Gebruik een macro objectief

Het is het meest voor de hand liggend dat je met een macro objectief fotografeert. Daarmee kun je je onderwerp tot op korte afstand benaderen. Macro objectieven zijn er met verschillende brandpuntafstanden, verschillende diafragma’s en minimale scherpstelafstanden. Houd hier rekening mee als je een macro objectief koopt.

Iedereen zal zo z’n voorkeur hebben. Uitgaande van een full frame camera is voor een macro-objectief een brandpuntafstand van 100mm een goed startpunt. Zeker zo belangrijk vinden we het grootste diafragma en de minimale scherpstelafstand. Het grootste diafragma mag toch wel zeker f2.8 zijn. En bij voorkeur nog iets groter. De minimale scherpstelafstand zal net voorbij de 30 centimeter liggen. Met deze ‘technische’ mogelijkheden kun je de meer creatieve macro-foto’s maken. De scherptediepte zal klein zijn.

Als je nog geen macro-objectief hebt omdat je niet weet of macrofotografie wel leuk genoeg is, of je een macro-objectief te duur vindt, zijn er een paar andere oplossingen. Daarom gaan we snel door met de volgende tips.

Tip 2: Gebruik een close up lens als je geen macrolens hebt of kunt meenemen

Misschien heb je een macrolens of kun je niet altijd een macrolens meenemen. Dat laatste komt nogal eens voor bij ons. Want als de cameratas vol zit, zit die ook echt vol. In dat geval kun je voor een close-up lens, ook wel voorzetlens genoemd, kiezen. De voorzetlens werkt als het ware als een vergrootglas. Je kunt dicht bij een onderwerp scherp fotograferen en de scherptediepte wordt kleiner. Een foto die je met een close-up lens maakt, is bijna niet te onderscheiden van een foto die je met een macro-objectief maakt.

Als je een voorzet lens kiest, kies dan direct voor kwaliteit. Je camera en objectief waren immers ook niet goedkoop. Je koss immers voor kwaliteit. Laat die kwaliteit dan niet verloren gaan door het 1 of ander goedkoop voorzetlensje.

Zelf fotograferen we met de NiSi close-up lens. Deze lens is van goede kwaliteit. Het verlies van licht en details is te verwaarlozen en de kleuren zijn heel natuurlijk. Deze lens is heel geschikt als de diameter van het objectief waarop je de lens gaat gebruiken in de range van 67-72-77mm is. Inmiddels is er ook een versie voor objectieven met een diameter van 58-55-49mm beschikbaar. Op objectieven met andere diameters past deze lens niet zonder adapterring. Je kunt dan voor tussenringen, zie de volgende tip, of een andere voorzetlens kiezen.

We schreven eerder een product review over de 58mm en 77mm ‘Nisi Close up lens’. Kijk hier voor de review van de 49mm variant. Die geeft je een 2:1 vergroting.

Tip 3: Fotografeer met tussenringen

Het fotograferen met tussenringen lijkt op het fotograferen met een close up lens, maar dat is het niet. De tussenring of ringen plaats je tussen je camera en objectief in. Het effect lijkt hetzelfde: de minimale scherpstelafstand wordt kleiner en de scherptediepte neemt af. Maar ook de hoeveelheid licht die de sensor bereikt neemt af. Je zult dus met een langere sluitertijd en/of hogere ISO-waarde moeten fotograferen. en dat hoeft met de close up lens niet.

Het voordeel van tussenringen is dat je ze voor alle objectieven die op je camera passen kunt gebruiken. Bij een close up lens kit moet je even rekening houden met de diameter van je objectieven en de diameter van de close up lens kit.

Tip 4: Fotografeer met natuurlijk licht

We gaan verder met de tips. Als je binnen de natuurfotografie macrofoto’s maakt, zul je dat vrijwel altijd buiten doen. Buiten heb je natuurlijk licht. Wij fotograferen alleen met natuurlijk licht. Dat vormt een uitdaging en vinden we het leukste om te doen. Je kunt met een flitser werken, maar zelfs met een diffusor geeft dat niet het effect waar we naar op zoek zijn. Lees ook ons artikel Fotograferen met natuurlijk licht.

Een hulpmiddel dat je kunt gebruiken is een reflector of diffusor. Hiermee weerkaatst het licht terug naar het onderwerp en wordt het gelijkmatiger belicht.

Tip 5: Fotografeer met een groot diafragma

We gaan verder met de tips voor macrofotografie. Als je onze macrofoto’s hebt gezien, weet je dat we van zachte beelden en een kleine scherptediepte houden. Om met een kleine scherptediepte te kunnen fotograferen, heb je een groot diafragma nodig. Een groot diafragma betekent dat je met een grote opening en dus laag getal fotografeert. Vrijwel altijd fotograferen we met een diafragma van f2.8 of 4.0, en soms met f5.6. Met kleinere diafragma’s zul je ons in de macrofotografie niet zien werken. De scherptediepte wordt dan te groot vinden we.

Een kleiner diafragma, dus een groter getal, is geschikt voor meer registerende macrofotografie en bijvoorbeeld landschapsfotografie geschikt.

Tip 6: Gebruik met een geschikt statief voor Macrofotografie

Dit advies mag niet ontbreken bij het maken van mooie macrofoto’s: fotografeer met een statief. Maar blijf flexibel. Aan de ene kant kun je je lekker vrij bewegen als je je camera gewoon in de hand houdt. Aan de andere kant werk je veel stabieler als je camera op een statief staat. In de praktijk wisselen we dit nogal eens af. Voor de macrofotografie hebben we een heel handig statief van Leofoto. Het is een lichtgewicht en is maximaal 70 centimeter hoog. Toch kan er een full frame spiegelreflex camera met macro objectief of zelfs tele objectief op.

Vul het statief aan met een macro focusing rails

Met een macrorails kun je zeer nauwkeurig scherp stellen. Je bevestigt je camera met objectief op de rails. Daar aan het instelwiel te draaien verplaats je de camera met objectief over een zeer kleine afstand. Dit kan zelfs een fractie van een millimeter zijn. Wij vinden een macrorails een welkome aanvulling voor als we met een statief fotograferen.

Tip 7: Fotografeer op ‘ooghoogte’

We gaan verder met de tips. Net als bij portretfotografie en dierenfotografie werkt het in de macrofotografie meestal goed als je het hoofdonderwerp op ooghoogte fotografeert. Dat betekent in de praktijk dat je nogal eens door de knieën gaat of zelfs liggend fotografeert.

Het hoofdonderwerp krijgt zo nog wat meer aandacht en je voorkomt dat je veel bodem in je foto opneemt. Op zich hoeft dat geen bezwaar te zijn, maar vaak bevindt het onderwerp zich laag bij de grond. Als je vanaf ‘boven’ fotografeert, komt de grond relatief scherp in beeld. Je resultaat is dan een rommelige foto.

In de praktijk willen we nogal eens voor een heel laag standpunt kiezen. Je kunt de camera dan naar boven richten en van het licht en de rust in de achtergrond gebruik maken.

Tip 8: Stel handmatig scherp

De autofocus van de meeste camera’s werkt goed. Toch vertrouwen we er in de macro fotografie niet altijd op. En dat heeft een reden. Niet dat de apparatuur niet goed werkt, maar doordat het verleggen van het scherpstelpunt een heel ander beeld kan opleveren omdat de scherptediepte heel klein is. Perfect handmatig scherpstellen is dan nodig. We schreven eerder het artikel ‘Scherp stellen door de zoeker van je camera’.

Je kunt ook via live view scherp stellen. Zoom dan in op een deel van de compositie dat je scherp in beeld wilt hebben en stel perfect scherp.

Tip 9: Experimenteer!

Dit is misschien wel de belangrijkste tip voor fotografie in het algemeen. Je camera is een hulpmiddel. Scherpstellen en op het knopje drukken is een belangrijk onderdeel van de fotografie, maar dan registreer je alleen maar. Als dat je ding is moet je het blijven doen. Laat je vooral niet door ons of iemand anders vertellen wat je moet doen.

Wat voor ons de fotografie zo leuk maakt, is dat we met verschillende instellingen en technieken experimenteren. Dat houdt ons scherp en levert soms verrassende resultaten op. Vooral het werken met onscherpte spreekt ons aan. Daarbij gaan we zelfs zo ver dat sommige foto’s volledig onscherp, dus abstract, zijn. In ieder geval zijn we altijd op zoek naar licht, contrast, vorm en kleur. Daar zit de uitdaging in: het maken van krachtige composities die speelser zijn dan wat je met het blote oog ziet.

Tip 10: Heb geduld en neem de tijd

Fotograferen en dus ook macrofotografie is geen haastklus. Neem de tijd. Ga op zoek naar een onderwerp en stel de compositie zorgvuldig samen. Ga je instellingen na. Een correcte techniek is belangrijk. Het is het meest eenvoudige onderdeel van de fotografie. Natuurlijk zul je moeten oefenen om een foto scherp en correct belicht te krijgen, maar je zult er veel voordeel van hebben. Kun je wel wat hulp gebruiken? Kijk dan eens naar onze workshops macrofotografie.

Met scherp bedoelen we dat de foto perfect scherp is waar jij wilt. Met correct belicht bedoelen we dat de foto geen uitgebeten hooglichten heeft, tenzij je dat bewust wilt.

Ook als je al 100 keer krokussen hebt gefotografeerd blijft er een uitdaging in zitten. Blijf kijken, bedenken en experimenteren. Je komt niet iedere dag met toppers thuis. Voor ons is dat geen doel maar een fijne bijvangst. Plezier in fotografie staat voorop.

Conclusie

De conclusie staat eigenlijk al in de tip hierboven. Macrofotografie is geen haastklus. Zoek met zorg je onderwerp uit. En bekijk niet alleen het onderwerp maar ook de rol van de voor en achtergrond. Rust in de foto is een belangrijke factor. We merken dat we tijdens het fotograferen wel de helft van de tijd op zoek zijn naar een geschikt onderwerp mét geschikte voorgrond en achtergrond.

workshops

Krijg nieuwe inspiratie in de praktijk en kom naar 1 van onze praktische workshops. Je krijgt 1-op-1 begeleiding en er zijn maximaal 6 deelnemers per begeleidende fotograaf. Voor de workshop krijg je een gids met praktische informatie in het thema van de workshop. En tijdens de workshop krijg je tips, feedback op je foto’s en maken we samen dé foto. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.

Yvonne en Frank hebben samen al ruim 24 jaar praktijkervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. We maken er altijd een leuke en leerzame workshop van. Bovendien krijg je na de workshop nog eens 2 uitdagende opdrachten in het thema van de workshop.

Samengevat:

✅ Persoonlijke 1-op-1 begeleiding op locatie
✅ Veel praktische tips en adviezen tijdens de workshop
✅ Feedback op je foto’s tijdens de workshop
✅ Samen dé foto maken
✅ Gratis koffie of thee bij aankomst
✅ Een handige gids in het thema van de workshop
✅Twee uitdagende opdrachten voor na de workshop

Landschap

Ontdek meer

Kust

Ontdek meer

Macro

Ontdek meer

Of bekijk hier de workshops die al in de loop van de komende weken plaatsvinden.

OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO

Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.

We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.

Als gepassioneerde natuurfotografen begrijpen we de kunst van compositie, sfeer en diepte, ongeacht de camera. Smartphonefotografie is niet alleen toegankelijk, maar biedt ook creatieve uitdagingen. We delen een liefde voor zowel traditionele spiegelreflex- als moderne spiegelloze camera’s, maar (h)erkennen de unieke mogelijkheden van een smartphone. Samen streven we naar het vastleggen van de prachtige nuances van de natuur, en nodigen je uit om deze reis met ons te delen.

Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.

Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.