In de natuurfotografie fotograferen we vaak met de lange zijde van het beeld aan de boven- en onderkant van de foto. We staan er vaak niet bij stil dat je de camera een kwartslag kunt draaien. Er zijn veel landschappen die zich daar voor lenen. Aan de hand van 5 voorbeelden geven wij je praktische tips over beeldopbouw in landschapsfotografie en staande composities in het bijzonder. Ontdek ze hier.
Laat de regels los
Volgens veel fotografen zijn er een aantal regels in de fotografie. Een aantal van de regels gaan over natuurfotografie of landschapsfotografie in het bijzonder. Wat ons betreft zijn het allemaal goed bedoelde adviezen. De natuur laat zich niet in harde regels gieten. En dat geldt ook voor je foto’s.
De regels rondom compositie zijn perfecte vertrekpunten die je helpen een beeld op te bouwen, maar ook niet meer dan dat. Zo zien en gebruiken we de regels dan ook: als vertrekpunten.
Regels zijn uitgangspunten
Regel van derden
Zo is het uitgangspunt van derden een goed vertrekpunt. Plaats je het hoofdonderwerp in je foto op 1 van de snijpunten, dan zal die foto eerder tot de verbeelding spreken. Maar kijk altijd naar wat je in de compositie opneemt en waar je het hoofdonderwerp plaatst. In de praktijk wijken we dan al snel af. We kunnen zelfs weinig foto’s vinden waar we de regel hebben toegepast.
Invoerende lijnen en onderwerp op de voorgrond
Hetzelfde geldt voor invoerende lijnen en een onderwerp op de voorgrond. Een invoerende lijnen hoeft niet vanuit een hoek van de foto te komen. Zelfs als er een invoerende lijn in het landschap is kun je je afvragen of die wel echt iets aan de foto toevoegt.
Dat is met een onderwerp op de voorgrond ook zo. Als er toevallig iets voor in de compositie ligt, zorgt dat voorwerp er niet automatisch voor dat je diepte en/of dynamiek aan de foto’s toevoegt.
Kijk vooral verder dan de uitgangspunten. Je bent gewend om je camera horizontaal vast te houden. Door je camera een kwartslag te draaien kun je nog steeds hetzelfde onderwerp fotograferen. Maar omdat je aan de zijkanten minder ruimte hebt voor elementen in het landschap, en boven en onder in de foto juist meer, verandert je beeldopbouw in landschapsfotografie.
In dit artikel laten wij je een aantal foto’s zien die in de zogenaamde portretstand zijn gemaakt. Dus niet de portretstand op de camera. Met portretstand bedoelen we in dit geval dat je je camera een kwartslag draait.
Waarom je camera draaien
De reden waarom je je camera draait, is niet zo maar om eens een keer iets anders te doen. Het landschap dat je fotografeert leent zich er voor. De foto wordt juist sterker door de camera te draaien. Elementen die afleiden zijn niet meer in beeld. Wellicht heb je de mogelijkheid om het onderwerp meer te benadrukken of om een foto meer rust mee te geven omdat je meer mogelijkheden hebt om met negatieve, lees ‘lege’ ruimte te werken.
Beeldopbouw in landschapsfotografie: foto 1
Situatie ter plaatse
Deze foto is gemaakt in Westkapelle tijdens een 1-op-1 workshop. De middag begon bewolkt en tegen de avond klaarde het op. Niet veel later brak het wolkendek open. Toen de Jacobsladders zichtbaar werden, is de foto gemaakt. De vogel is een welkome bonus in dit beeld.
Ter illustratie: deze liggende foto is enkele minuten eerder gemaakt. De Jacobsladders waren al zichtbaar maar de wolken ontwikkelden zich nog verder. De achtergrond, die vaak goed werkt vanaf dit standpunt, leidt nu af. Beide foto’s zijn met dezelfde instellingen gemaakt.
Het landschap
De kustlijn in Nederland is vlak. Op deze plek heb je letterlijk, zand, water en lucht. Iets verderop staan verschillende palenrijen. We kozen juist voor deze plek omdat het landschap leeg is. De uitdaging is dan om een onderwerp te vinden. Beeldopbouw in landschapsfotografie stelt je nu eenmaal vaak voor uitdagingen.
Beeldopbouw
Tijdens een workshop hebben we zelf vrijwel geen tijd om te fotograferen. En dat is niet erg, we gaan wel een keer terug. Maar het is wel handig om tijdens de workshop een paar foto’s te maken om die aan de deelnemer(s) te laten zien. Aan de hand van 1 of meerdere voorbeelden kun je letterlijk een beeld en een stukje inspiratie overbrengen.
Dat was ook in dit geval zo. Want wat doe je met zo’n leeg landschap? Beeldopbouw in landschapsfotografie is enorm belangrijk. Door de lange zijde onder te nemen, heb je letterlijk meer zand in beeld. En die leiden je weer af van de sterk doortekende lucht en Jakobsladders. Bij deze staande foto ligt de horizon net onder het midden. De lucht is belangrijker dan de voorgrond. Toch krijgt de voorgrond nog de nodige ruimte in de foto. Omdat het strand vrij donker is wordt het oog van de kijker al snel naar het licht getrokken.
Filters
In deze foto is gewerkt met een polarisatiefilter en 2 stop hard verloop grijsfilter. De foto is met een korte sluitertijd en zonder statief gemaakt.
Het resultaat
Juist door een leeg landschap te fotograferen komt de nadruk meer op de wolken, Jakobsladders en de vogel te liggen. Een andere compositie zou hier te veel van afleiden. Er zijn geen andere elementen in de foto opgenomen die afleiden. Beeldopbouw in landschapsfotografie is dus heel belangrijk bij het bepalen van welke elementen je in een foto opneemt.
Beeldopbouw in landschapsfotografie: foto 2
Situatie ter plaatse
Een foto van de Kalmthoutse Heide. Vanaf het parkeerterrein volgen we meestal een route die we goed kennen. Al direct zagen we dat er geheel tegen de voorspelling in toch wat ochtendnevel hing. Op een plek die we meestal voorbij lopen zagen we een paadje naar rechts. Deze keer besloten we het paadje te volgen en de ochtendnevel op te zoeken. Over het fotograferen van mist schreven we eerder het artikel ‘Het fotograferen van mist in de natuurfotografie‘.
Het landschap
Het landschap kent hier een klein hoogteverschil. Er is een groot gebied met veel heide en precies in en boven de kommen hing de nevel. Deze foto is begin september gemaakt, normaliter een goed moment om de heide in volle bloei te fotograferen. De heidestruik voor in de foto staat midden op het pad.
Beeldopbouw
De reden om de camera een kwartslag te draaien is eenvoudig. Het landschap is mooi genoeg om een ‘liggende’ foto te maken, maar dat paste niet bij de gedachte.
Terug naar de staande foto. Omdat de liggende foto minder goed werkt, is ook hier weer de beeldopbouw in landschapsfotografie bepalend. Het idee was om het oog van de kijker via de heidestruik in de voorgrond naar de boom op de achtergrond te leiden. Het pad loopt naar rechts en veel ruimte om te staan was er niet. We gaan niet tussen de heideplanten staan. Wat standpunt betreft konden we nog naar links maar dan staan de heideplant en de boom precies achter elkaar. Dat vonden we niet mooi. Juist door deze positie te kiezen komt er meer licht in de foto en zijn de kleuren in de wolken goed zichtbaar.
Door de camera naar beneden te draaien konden we heel dicht bij de heidestruik staan waardoor deze meer wordt benadrukt. Je merkt dat ook in deze foto de nodige aandacht aan de beeldopbouw in landschapsfotografie is besteed. Niet door veel foto’s te maken en er eentje uit te zoeken, maar door de elementen in het landschap heel bewust te plaatsen.
Filters
Voor deze foto zijn het polarisatiefilter en een 2 stop grijsfilter met een hard verloop gemaakt.
Het resultaat
Een zacht beeld met zachte tinten. Je oog gaat van de heidestruik naar de achtergrond. Ook in deze foto is er niets meer dat afleidt.
Beeldopbouw in landschapsfotografie: foto 3
Situatie ter plaatse
De Franse Opaalkust. Het blijft 1 van onze favoriete locaties om te fotograferen. Deze foto is gemaakt op de ochtend dat een fotoreis startte. Ook dan kunnen we het fotograferen niet laten. De weersvoorspelling was niet zo goed, maar dat mocht de pret niet drukken.
Het landschap
Het strand kan in eerste instantie overweldigend overkomen. Er liggen honderden stenen, van klein tot enorm groot en vele tonnen zwaar. Door de kracht van het water verandert het strand steeds. De puntige steen in het midden van de foto was de volgende dag verdwenen.
Dit strand vraagt aan je om een plek uit te zoeken en daar de tijd te nemen om te fotograferen. Laat de omgeving op je inwerken en pas je compositie aan. Je eerste foto zal zelden je beste zijn.
Beeldopbouw
De puntige steen viel direct op, net als het water dat rondom de steen in de voorgrond beweegt. Omdat het dood tij was, hadden we ruim de tijd om verschillende foto’s op deze plek te maken. Voor deze foto is een laag standpunt gekozen. Heel bewust was Frank met een Zeiss 18mm objectief op pad gegaan. Door de lange zijde onder in beeld te nemen, komen de stenen links en rechts ver in beeld. Dat versterkt de diepte maar kan ook afleiden. Er is te veel in beeld en hetgeen waar het om gaat krijgt onvoldoende ruimte. De camera draaien was ook hier een goede optie. Het duurde even voordat precies deze compositie was gevonden. De beweging van het water speelde een belangrijke rol bij het bepalen ervan.
Beeldopbouw in landschapsfotografie is heel belangrijk. Je kunt de elementen niet verplaatsen, maar jezelf en de camera wel. Je moet het doen met wat de natuur je geeft. Neem daarom de tijd als je op een locatie bent. Veel verschillende foto’s van verschillende posities leidt niet automatisch tot betere foto’s. Juist op een plek blijven waar je in eerste instantie van denkt dat je er weinig of niets mee kunt, daagt je uit om vooral aan de compositie aandacht te besteden.
Filters
Je kunt het al raden. Een polarisatiefilter, 2 stop hard verloopfilter en een 3 stop grijsfilter zijn gebruikt.
Het resultaat
Het gewenste resultaat liet even op zich wachten. Het water beweegt nooit precies hetzelfde. De ene golf komt verder dan de andere en het idee was al snel dat de steen rechts in de voorgrond helemaal door water omsloten moest zijn. De reden? Een laagje water verbergt de kleine stenen en leidt tot een rustiger beeld. De beweging van het schuim versterkt de diepte.
Beeldopbouw in landschapsfotografie: foto 4
Situatie ter plaatse
Een foto uit het Lake District. En 1 van onze favoriete foto’s uit 2019. Op deze plek zijn we al verschillende keren geweest. Het weer is meestal typisch Engels. De bergen in de achtergrond hadden we nog nooit helemaal gezien en kenden we zelf alleen van foto’s. Altijd hingen de wolken laag, was het echt mistig of regende het.
Het landschap
Dit meertje biedt verschillende standpunten van waar je interessante foto’s kunt maken. Er zijn verschillende composities die goed werken, maar de beeldopbouw blijft bepalend. Aan de ene kant heb je bos en aan de andere kant meer uitgestrekte weilanden. De achtergrond bestaat uit de bergen die je in de foto hieronder ziet. Het meertje ligt al in de schaduw en de bergen in de achtergrond worden van opzij door de zon belicht. De afwisselende wolkenlucht zorgt voor een afwisseling van zon en schaduw in de achtergrond.
Beeldopbouw
Voor de uitvoering kozen we hier voor een staand beeld. Het meer is te breed om met een invoerende lijn te kunnen werken. Meer inzoomen betekent dat je het landschap samendrukt. Hier was een standpunt in het water noodzakelijk. Gelukkig stond het water vrij laag en hielden we het droog.
Dit is echt een plek waar je op 10 verschillende standpunten 10 verschillende onderwerpen kunt fotograferen. Wil je meer aansprekende foto’s maken dan is de beeldopbouw in landschapsfotografie heel belangrijk. Focus je maar eens op 1 locatie en 1 onderwerp. In dit beeld is een balans gezocht tussen de stenen in de voorgrond en de zonovergoten bergen in de achtergrond. Dichtbij en ver weg zijn in 1 beeld gevangen, net zoals schaduw en licht.
Filters
De eerder genoemde filters spelen hier een belangrijke rol. Tevens is een grijs verloopfilter ondersteboven geplaatst waardoor de voorgrond donkerder wordt. Je ziet nu minder details en dat brengt rust in de foto.
Het resultaat
Via de stenen in de voorgrond wordt je oog naar de bergen in de achtergrond getrokken. En er is nog ruimte voor verbetering. Een hoger standpunt zou er voor zorgen dat de weerspiegeling van de bergen los komt van de stenen in de voorgrond.
Beeldopbouw in landschapsfotografie: foto 5
Situatie ter plaatse
Dit is nog een foto uit het Lake District. De lucht was egaal grijs bewolkt en er was weinig licht. Soms regende het en een klimtocht naar een meertje in de bergen was tegen gevallen. Op de heenweg hadden we dit riviertje gezien en volgden het pad terug om er nog wat te fotograferen.
Het landschap
Dit riviertje ligt in een vrij breed dal maar heeft door de eeuwen heen een smalle, steile kloof uitgesleten. Er waren maar weinig plaatsen waar je naar het water kon afdalen.
Beeldopbouw
Een liggende foto zou een foto met veel struikgewas opleveren. De herfstkleuren waren mooi om vast te leggen. Maar een te drukke foto leidt juist weer af van het riviertje dat voor de diepte zorgt. Door met een langere sluitertijd te werken wordt het schuim op het water een beetje uitgesmeerd. Dat versterkt de invoerende lijn.
De beeldopbouw vroeg wat tijd. Jezelf zorgvuldig positioneren is soms een echte uitdaging. Diepte in de foto brengen, een lastig te bereiken plek én een objectief met vast brandpuntafstand (Zeiss 40mm) stellen je voor verschillende uitdagingen. De beeldopbouw in landschapsfotografie werd mede bepaald door het gebruikte objectief.
Filters
Hier is alleen een polarisatiefilter gebruikt. Het versterkt de kleuren en verminderd de weerspiegeling van het water op de rotsen.
Het resultaat
Wat ons betreft een geslaagd beeld waarin de waterstroom je de foto invoert.
Met deze tips kun je zelf aan de slag. Ga niet alleen uit van de geijkte standpunten en cameraposities, maar ben creatief en bepaal zelf wat je het beste bevalt. Als je meer wilt lezen over composities en beeldopbouw in landschapsfotografie is het artikel ‘5 Tips voor composities in landschapsfotografie‘ een mooie aanvulling.
Zelf aan de slag
Als je wilt, kun je direct aan de slag. Weet je niet zeker of je voldoende controle over je camera hebt, kies dan eerst voor het e-book ‘Fotograferen is een Kunst‘. Dit is het complete fotografie e-book over licht en belichting, scherpte en scherptediepte, compositie en sfeer.
- Meer dan 150 pagina’s zodat alles wat je wilt ontdekken om zelf de mooiste foto’s te maken aan bod komt
- Tientallen tips over techniek, compositie en sfeer waarmee je inspiratie en kennis opdoet voor je eigen fotografie
- Tientallen voorbeelden, inclusief gedetailleerde instellingen zodat je exact weet hoe wij werken en jij ook professionele foto’s gaat maken
Je kunt ook kiezen voor de 56 ‘Info kaarten voor natuurfotografie‘. De info kaarten voor natuurfotografie staan boordevol met tips en adviezen over belichting, scherpstellen, compositie en sfeer. Iedere kaart heeft een eigen thema met tips die je in alle omstandigheden kunt gebruiken. Ideaal voor landschapsfotografie, kustfotografie en macrofotografie. Je ontvangt de kaarten in een handige map.
workshops
Krijg nieuwe inspiratie in de praktijk en kom naar 1 van onze praktische workshops. Je krijgt 1-op-1 begeleiding en er zijn maximaal 6 deelnemers per begeleidende fotograaf. Voor de workshop krijg je een gids met praktische informatie in het thema van de workshop. En tijdens de workshop krijg je tips, feedback op je foto’s en maken we samen dé foto. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.
Yvonne en Frank hebben samen al ruim 24 jaar praktijkervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. We maken er altijd een leuke en leerzame workshop van. Bovendien krijg je na de workshop nog eens 2 uitdagende opdrachten in het thema van de workshop.
Samengevat:
✅ Persoonlijke 1-op-1 begeleiding op locatie
✅ Veel praktische tips en adviezen tijdens de workshop
✅ Feedback op je foto’s tijdens de workshop
✅ Samen dé foto maken
✅ Gratis koffie of thee bij aankomst
✅ Een handige gids in het thema van de workshop
✅Twee uitdagende opdrachten voor na de workshop
Landschap
Kust
Macro
Of bekijk hier de workshops die al in de loop van de komende weken plaatsvinden.
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.
We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.
Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.
Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.
Geef een reactie