Een polarisatiefilter helpt je bij het verminderen van schitteringen en reflecties in je foto’s. Het filter helpt je niet alleen om technisch een betere foto te maken. Je kunt het polarisatiefilter ook creatief inzetten. Er zijn verschillende polarisatie filters te koop. Waar let je op bij aanschaf? Ontdek het in de keuzehulp voor polarisatiefilters.
Een polarisatiefilter: hoe zit het ook alweer?
Je gebruikt een polarisatiefilter om reflecties en schitteringen te verminderen. Daarmee bereik je een technisch resultaat. En als je wilt ook een creatief effect.
De coating op het polarisatiefilter lijkt – vrij vertaald – op luxaflex die schuin staat. Je kunt het polarisatiefilter draaien. Daardoor kun je op een bepaalde plaats in de foto de schitteringen en reflecties – sterk – verminderen.
Het technische verhaal
Het technische voordeel van een polarisatiefilter is dat je door de reflecties en schitteringen te verminderen als het ware ‘onder het oppervlak’ kunt kijken. Je ziet dan meer details en meer kleur.
Het creatieve effect
Zo’n technisch voordeel is mooi meegenomen. Je kunt er ook op creatief gebied je voordeel mee doen. Je kunt het oog van de kijker ‘sturen’. Als op een bepaalde plaats in een foto meer of minder schitteringen en reflecties te zien zijn, wordt het oog van de kijker juist naar die plaats toegeleid of afgeleid.
Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om schitteringen en reflecties in de lucht te verminderen. Of je kiest voor de voorgrond. Wij kiezen bijna altijd voor dit laatste.
Gebruik je een polarisatiefilter vaak?
Als je die vraag aan ons stelt, is het antwoord volmondig ‘ja’. Ondanks alles wat je over het gebruik van polarisatiefilters hoort en leest, gebruiken wij het bijna altijd. Zowel in landschapsfotografie, kustfotografie en macrofotografie. Of de zon nu schijnt of niet. Als er reflecties en schitteringen zijn – en die zijn er bijna altijd – willen we daar een stukje controle over krijgen. Daarvoor gebruiken wij het polarisatiefilter.
Het polarisatiefilter gebruik je alleen aan de kust of bij het fotograferen met lange sluitertijden
Nee, dat is onzin. Het gaat om het verminderen van reflecties en schitteringen. Ook hoeft de zon niet te schijnen. Probeer het maar eens. Je zult zien dat een polarisatiefilter bijna altijd van toegevoegde waarde is. Mits het filter van een goede kwaliteit is natuurlijk.
Er zijn situaties waarin je het effect van een polarisatiefilter beter ziet dan in andere situaties. Maar ieder positief resultaat is meegenomen vinden we.
Als je meer wilt weten over het gebruik van een polarisatiefilter en andere filters zoals een grijsfilter en grijsverloopfilter – of over het fotograferen met een lange sluitertijd – bekijk dan het e-book ‘Fotograferen met filters en lange sluitertijden’.
Keuzehulp polarisatiefilter: waar let je op?
Waar let je op als je een polarisatiefilter wilt kopen? We zetten vijf voor ons belangrijke criteria op een rijtje.
Bij de keuze voor een polarisatiefilter letten we erop dat het filter aan de volgende criteria voldoet:
- De sterkte: het vermogen om schittering en reflecties te verminderen
- Minimale kleurzweem
- Minimale ‘schaduw’ die een polarisatiefilter met zich meebrengt
- Zo weinig mogelijk lichtverlies
- Behoud van details
- En het gebruiksgemak in combinatie met andere functies en filters
We lichten de criteria in deze keuzehulp voor polarisatiefilters toe.
De sterkte: het vermogen om schittering en reflecties te verminderen
Polarisatie filters worden niet in verschillende sterktes aangeboden. Daarom is het erg lastig om polarisatiefilters van verschillende merken te vergelijken. Er zijn grote verschillen tussen fabrikanten.
Zo kunnen filters van goed verkopende merken soms schitteringen maar beperkt verminderen. Of worden kleuren met een kleurzweem weergegeven. En het is zeker zo erg als je details verliest. Met zo’n filter ben je niet echt geholpen. De beeldkwaliteit van je foto’s holt achteruit. En de prestaties van je camera en objectieven gaan verloren.
Niet alle filters werken even goed. Soms heeft een fabrikant heel bewust verschillende filters die in meer of mindere mate schitteringen en reflecties verminderen. In de natuurfotografie zul je over het algemeen een wat sterker polarisatiefilter willen gebruiken dan bijvoorbeeld bij interieurfotografie. Bedenk dus vooraf waarvoor je een polarisatiefilter gaat gebruiken. Als je veel buiten fotografeert is een sterker filter aanbevolen.
Minimale kleurzweem
Alle filters hebben er in min of meerdere mate last van. Er zit nu eenmaal een coating op een filter. En hoe goed fabrikanten ook hun best doen, er zal altijd iets van een kleurzweem te zien zijn. Met een filter van goede kwaliteit zul je maar weinig kleurzweem zien. Dat kun je direct ‘in camera’ of in de nabewerking corrigeren.
Minimale ‘schaduw’ die een polarisatiefilter met zich meebrengt
We gaan verder met de keuzehulp voor polarisatiefilters. Bij veel polarisatiefilters kun je zien waar ze hun effect hebben. Niet alleen door het verminderen van schitteringen en reflecties. Maar ook doordat ze op die plek als het ware een schaduw voor zich uit werpen. Het beeld wordt op die plek donkerder. Dat heeft voordelen en nadelen.
Een voordeel is dat je bij het afstellen van het polarisatiefilter gemakkelijk kunt zien waar je de reflecties vermindert. Ook wordt het oog van de kijker van nature naar het licht getrokken. Zeker als je het filter op de voorgrond afstelt, kijk je wat gemakkelijker de verte in.
Maar de nadelen zijn zeker zo groot. Als de voorgrond nog donkerder wordt, zal het contrast tussen de voorgrond en lucht toenemen. Je hebt dan waarschijnlijk een iets sterker grijs verloopfilter nodig. Het is aan jou om een keuze te maken.
Zo weinig mogelijk lichtverlies
We gaan verder met de keuzehulp voor polarisatiefilters. Een ander belangrijk criterium in de keuzehulp voor polarisatiefilters is het lichtverlies. Door een polarisatiefilter te gebruiken, neemt de hoeveelheid licht dat de sensor bereikt af. Technisch minder geavanceerde filters leiden tot 2 stops lichtverlies. Dat leidt tot een langere sluitertijd. Tenzij je de ISO-waarde verhoogt. En dat is niet altijd gewenst. Betere polarisatiefilters houden ongeveer 1 stop licht tegen.
Behoud van details
De coating houdt behalve licht ook details tegen. Bij goedkopere polarisatiefilters is dat direct zichtbaar. Zelfs als je met een lange sluitertijd fotografeert is dat iets wat je niet wilt. In de praktijk combineren we soms tot wel vier verschillende filters tegelijkertijd. Dan willen we nog steeds een detailrijke foto zien.
En het gebruiksgemak in combinatie met andere functies en filters
Je las het net al. In de praktijk stapelen we filters. Je kunt dan denken aan een polarisatiefilter met een grijsfilter. Dat gebruiken we voor het verlengen van de sluitertijd. En meestal gebruiken we ook nog een grijsverloopfilter. Dat filter is nodig voor het verkleinen van het contrast tussen de voorgrond en lucht. Omdat je het polarisatiefilter moet kunnen draaien om af te stellen, is het belangrijk dat je ‘er nog bij kunt’. En nauwkeurig kunt werken.
Als je een systeem met een filterhouder gebruikt is dit geen issue. Fotografeer je alleen met ronde filters die je stapelt, dan wordt dit in de praktijk al snel een uitdaging:
- Door het stapelen van ronde filters kan vignettering optreden
- Het polarisatiefilter is niet meer goed af te stellen
- Je hebt voor ieder objectief met een andere diameter nieuwe filters nodig
- We zien vaak in de praktijk dat het van elkaar los draaien van verschillende ronde filters moeilijk gaat
In dit laatste geval kan een filter dat de polarisatiefunctie en langesluitertijd-functie combineert de oplossing zijn. Het nadeel daarvan is dat je zowel polarisatie als sluitertijd verlengen altijd moet combineren.
De oplossing waarbij je met een filterhouder werkt is het meest flexibel. Je kunt de filters afzonderlijk plaatsen en afstellen. Dit is natuurlijk wel een duurdere oplossing.
We schreven eerder een blog over hoe je de keuze voor een filtersysteem maakt. Neem het eens door, het zal je weer nieuwe inzichten geven.
Samenvatting keuzehulp voor polarisatiefilters
Je komt aan het einde van de keuzehulp voor polarisatiefilters. We zetten het nog eens kort op een rijtje. De criteria waarop je je keuze voor een polarisatiefilter kunt baseren zijn vrij eenvoudig:
- De sterkte: het vermogen om schittering en reflecties te verminderen
- Minimale kleurzweem
- Minimale ‘schaduw’ die een polarisatiefilter met zich meebrengt
- Zo weinig mogelijk lichtverlies
- Behoud van details
- En het gebruiksgemak in combinatie met andere functies en filters
Op voorhand bepalen of een filter hieraan voldoet is een tweede. Maar we hebben al een stukje voorwerk voor je gedaan.
Camerafilters van NiSi
Zelf fotograferen we al enkele jaren met de camerafilters van NiSi. Dat bevalt zo goed dat we zelfs NiSi ambassadeur zijn geworden. En NiSi is het enige camerafiltermerk dat we verkopen. De filters van NiSi bewijzen zich iedere keer weer. Dat geldt niet alleen voor de polarisatiefilters maar ook voor de andere filters van NiSi.
Het landscape polarisatiefilter en True Color polarisatiefilter hebben we uitgebreid getest én zelf in gebruik. Het True Color polarisatiefilter is in verschillende varianten beschikbaar.
Wil je een polarisatiefilter van NiSi bestellen? Bekijk hieronder het handige overzicht
NiSi True color polarisatiefilter met filterhouder
Deze variant van het True color polarisatiefilter past alleen in de filterhouder van NiSi. Kies voor dit systeem als je ook met grijsfilters en grijsverloopfilters fotografeert of wilt gaan fotograferen. Deze combinatie hebben we zelf in gebruik.
Landscape polarisatiefilter voor de filterhouder
Voor de NiSi filterhouder is ook een landscape polarisatiefilter beschikbaar. Dit filter is iets sterker dan het true color polarisatiefilter.
True color polarisatiefilter rond
Als je zonder filterhouder wilt fotograferen, kies je voor een rond true color polarisatiefilter. Ze zijn beschikbaar met diameters van 49mmm tot en met 95mm.
True color polarisatiefilter met grijsfilter gecombineerd
Het True Color polarisatiefilter is ook beschikbaar in combinatie met een 1 tot 5 stops variabel grijsfilter.
Filters testen in workshop
Wil je de NiSi filters eerst eens testen? Bekijk dan de volgende workshops eens.
Lange sluitertijden
Opaalkust
Zeeuwse kust
Overige keuzehulpen voor filters
We schreven al enkele andere keuzehulpen voor filters. Hier zijn ze:
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Vol passie en enthousiasme begeleiden we beginnende tot gevorderde fotografen bij alles wat je kunt ontdekken over macrofotografie, landschapsfotografie of kustfotografie. We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen.
Alle grote en kleine landschappen hebben een grote aantrekkingskracht op ons. Met de juiste techniek gaan we op zoek mooie plekken om sfeervolle beelden vast te leggen. En dat delen we graag met andere fotografen. Om ze verder te helpen in hun fotografie. Zien dat andere fotografen zich ontwikkelen met onze hulp, daar krijgen wij energie van!
Betere Landschapsfoto is officieel dealer van Leofoto, NiSi, Lensbaby, Kenko en Think Tank.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina. Of download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Geef een reactie