Scherp stellen door de zoeker van je camera

Ken je dat? Je bent aan het fotograferen en komt er achter dat je foto’s niet scherp zijn. Ook al zag je een scherp beeld door de zoeker. Het scherp stellen is niet gelukt en dat is echt niet leuk. Je hebt veel foto’s gemaakt en de resultaten vallen tegen. In het slechtste geval heb je hét moment gemist. Je hoopt dat je apparatuur in orde is want een reparatie is meestal kostbaar. Gelukkig is de oplossing meestal heel simpel.

scherpe foto’s door de zoeker van je camera

We kunnen je vertellen dat het vrijwel nooit aan je apparatuur ligt. Niet iedereen heeft perfecte ogen. Als je door de zoeker van de camera kijkt, kan het voorkomen dat je het beeld niet scherp ziet terwijl het objectief wel correct gefocust heeft. Het tegenovergestelde kan ook als je handmatig scherp stelt. Vaak is de oplossing heel eenvoudig. Het afstellen van het diopter vraagt maar een paar minuten tijd. Zoals je van ons bent gewend gaat dat op een praktische manier. Ontdek hier hoe het werkt.

Diopter en oculair

We leggen eerst in het kort uit wat het diopter en oculair met deze oplossing te maken hebben.

Wat is het oculair

Het oculair in je camera is een lens waarmee je het beeld dat door het objectief wordt gevormd, door de zoeker kunt zien. Dit oculair zit altijd aan de achterzijde van het toestel. We noemen het oculair in de volksmond ook wel zoeker.

In het midden van het beeld zit de zoeker. Rechts er van, het kleine wieltje met ‘+’ en ‘-‘ er op is het diopter.

Wat is het diopter

Als je geen scherp beeld hebt kun je met het diopter een correctie toepassen zodat het beeld door het oculair weer scherp wordt. Dit werkt in de meeste gevallen, maar wordt beperkt door de mate van de oogafwijking.

Ik kan toch ook op andere manieren scherpstellen

Je kunt met behulp van de autofocus scherp stellen. Dat werkt goed zo lang de combinatie van camera en objectief over een autofocusfunctie beschikken. Je laat het scherpstellen aan de apparatuur over. Als je het resultaat bekijkt zul je zien dat de foto scherp is waar jij die scherp wil hebben. Meer daarover lees je in ons artikel Scherpstellen van je landschapsfoto’s.

Als de autofocus niet werkt kun je met steeds meer moderne camera’s scherp stellen met behulp van focus peaking. Deze functie is vooral beschikbaar op systeemcamera’s en werkt best goed. Maar er zijn nog steeds meer dan voldoende situaties waarin focus peaking niet werkt. We geven je 3 voorbeelden:

• Het contrast is niet groot genoeg
• Je werkt met een heel groot diafragma waardoor de scherptediepte heel klein is
• De autofocus werkt op zich goed maar je wil de scherpte op een andere plek leggen

Mocht je dan ook nog werken met een objectief dat niet over een autofocusfunctie beschikt, dan blijft er niets anders over dan handmatig scherp te stellen. We zien dat vintage objectieven steeds populairder worden en ook moderne objectieven van bijvoorbeeld Samyang en Lensbaby beschikken niet over autofocus. Je moet wel handmatig scherp stellen.

Voorbeeld van een Lensbaby Velvet 56mm. Echt een objectief waarmee je handmatig scherp stelt.

Ja, in het begin zal het lastig zijn. Eerlijk gezegd vinden wij het juist leuk dat we handmatig kunnen scherpstellen, want je bent op een andere manier met fotografie bezig. Door met zorg scherp te stellen zul je ook merken dat je met meer zorg je compositie samenstelt. En dat is een hele prettige bijkomstigheid.

Hoe weet je of je het diopter moet afstellen?

We gaan er van uit dat je apparatuur goed werkt. Stelt de autofocus scherp, maar zie jij geen scherp beeld door de zoeker? Dan is een aanpassing nodig.

Het afstellen van het diopter

Scherps stellen door de zoeker van de camera is toch nog wel eens lastig. Veel mensen hebben een afwijking aan het oog waarmee ze door de zoeker kijken. Dat is niet erg, we hebben het zelf ook. Ook als je deze afwijking met een bril, contactlens of ooglaseren laat verhelpen, kan het nog steeds voorkomen dat het scherp stellen niet goed lukt en je foto’s niet helemaal scherp zijn waar jij wilt. Misschien ben je een keer per ongeluk aan het wieltje gekomen, of heb je normaal een bril op en als je fotografeert zet je de bril af.

Om scherp zicht door het oculair te krijgen, stel je het diopter van je camera af. Dit zorgt er voor dat je een scherp beeld door het oculair gaat zien. Je kunt het diopter aanpassen door aan het kleine wieltje te draaien.

Aanpassing is maar 1 keer nodig

We leggen je precies uit hoe je het diopter perfect afstelt. Als je normaal een bril of contactlenzen draagt, doe je dat nu ook. Je gaat een echte situatie nabootsen.

Stap 1 :Werk met een objectief met autofocus

Het afstellen doe je met een objectief dat op autofocus kan scherp stellen. We gaan ervan uit dat het objectief perfect scherp stelt.

Stap 2: Werk met een groot diafragma

Werk bij voorkeur met een objectief met een groot diafragma en gebruik ook het grootste diafragma. De scherptediepte zal dan klein zijn. Je ziet dan sneller afwijkingen in scherpte(diepte) als je in de volgende stappen minder nauwkeurig zou werken.

Stap 3: Werk met 1 scherpstelpunt tijdens het scherp stellen

Kies altijd 1 scherpstelpunt als je scherp stelt. Dat mag gewoon het middelste scherpstelpunt van je camera zijn, maar een ander scherpstelpunt is ook goed.

Stap 4: Plaats een boek perfect verticaal tegen muur

Dit is een hele belangrijke stap. Je gaat iets fotograferen waarbij je snel kunt zien of je oculair goed is afgesteld. Neem een boek en plaats het verticaal tegen de muur. Dit is belangrijk omdat je het boek en sensor van je camera parallel gaat plaatsen. Vaak staat op de achterkant van een boek tekst. De tekst is heel geschikt om te bepalen of het beeld scherp is.

Stap 5: Werk vanaf statief bij het scherp stellen

Door vanaf statief te werken heb je geen last van bewegingsonscherpte. Zorg er voor dat je camera in een hoek van 90 graden ten opzichte van de tekst staat. Als je dat niet doet zul je het oculair niet goed kunnen afstellen.

Stap 6: Stel op autofocus scherp

Door met autofocus scherp te stellen weet je zeker dat je op het gekozen scherpstelpunt daadwerkelijk scherp stelt. Maak nu 1 foto.

Stap 7: Beoordeel de scherpte van de foto bij het scherpstelpunt

Beoordeel deze foto op scherpte. Bij voorkeur doe je dat op een groot scherm. Je kunt natuurlijk ook achter op je camera inzoomen en door de foto scrollen. Bepaal of de foto echt scherp is op het punt waar je hebt scherp gesteld. Beoordeel ook de randen van de foto. We gaan er van uit dat je in deze stap een scherpe foto hebt. Loop anders de voorgaande stappen nog eens na.

Stap 8: Stel het diopter af

De autofocus heeft je net geholpen bij het maken van een scherpe foto.

Vervolgens kijk je door de zoeker, zonder iets aan de instellingen van je camera te veranderen. Zie je ook een scherp beeld door de zoeker, dan ben je klaar. Is het beeld niet scherp? Pas dan het diopter aan. Hiervoor moet je het kleine wieltje uit trekken voordat je kunt draaien. Doe dit steeds met 1 ‘tik’.

Stap 9: Herhaal de bovenstaande stappen totdat je tevreden bent

Deze stap herhaal je totdat de scherpte weer afneemt. Dan zet je het diopter weer 1 tik terug en druk je het wieltje in. Ter controle kun je nog een nieuwe foto met behulp van de autofocus maken. Het beeld door de zoeker zal ook scherp moeten zijn. Je zult zien dat je nu ook met handmatig scherpstellen goede resultaten haalt.

Scherpe foto’s in de praktijk

Het afstellen van het oculair is iets dat je maar 1 keer hoeft te doen, tenzij de sterkte van je ogen verandert. Zolang je het diopter niet verandert, zul je steeds een scherp beeld zien. Door aan de scherpstelring te draaien komt het scherpe deel van de foto vanzelf in beeld.

Workshop waarin de technische vaardigheden centraal staan

Er zijn maximaal 10 deelnemers en 2 begeleidende fulltime fotografen. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.

Yvonne en Frank hebben samen al ruim 20 jaar ervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. Verwacht tijdens de workshops veel tips en adviezen, waardoor jij meer inzichten in en ervaring krijgt met natuurfotografie.

En als je wilt maken we samen de foto die jij graag wilt maken.

Macro

Meer info

Landschap

Meer info

Kust

Meer info

Of bekijk het overzicht met alle workshops.

OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO

Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.

We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.

Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.

Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.

Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.

Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.

Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.