Fotografie begrippen die iedere fotograaf moet kennen

De beeldverhouding geeft de verhouding tussen de breedte en hoogte van het beeld weer. Traditioneel is die 3:2 of 5:4 in de fotografie. Veel compactcamera’s werken met 4:3. Een beeldverhouding die aan populariteit wint is 16:9, de verhouding van een beeldscherm.

Hieronder zie je een foto in de bekende 3:2 beeldverhouding.

Bestandsformaat is de manier waarop een foto digitaal wordt opgeslagen. Welk format wordt gebruikt kun je aflezen in de foto. JPG is heel populair. Als het om RAW-bestanden gaat, werken fabrikanten met hun eigen indeling en extensies. Nikon werkt met .NEF en Canon bijvoorbeeld met .CR2.

RAW-bestanden bevatten veel meer informatie dan JPG. De mogelijkheden om de foto’s met een goede kwaliteit te bewerken zijn dan ook groter. RAW-bestanden nemen wel meer geheugenruimte in. Zowel op je harde schijf als in het werkgeheugen.

Het bestandsformat is dus heel iets anders dan het formaat. Dat is de afmeting van de foto.

Het bewust lichter of donkerder maken van een foto. Vrijwel iedere moderne spiegelreflexcamera en systeemcamera heeft de functie waarmee je belichtingscompensatie toepast. Je gebruikt deze techniek om een foto correct te belichten en ook om een bepaalde sfeer aan een foto toe te voegen. Deze foto is bewust lichter gemaakt door een compensatie van +2 stops toe te passen.

De kwaliteit van de onscherpte in een foto. Het gaat om de onscherpte die ontstaat doordat het voorwerp buiten het scherptevlak ligt. Bokeh kan dus zowel voor als achter je onderwerp liggen. Het bokeh bestaat dus niet alleen uit de mooie lichtcirkels die je wel eens ziet maar uit alle onscherpte in een foto.

In de voorbeeldfoto hieronder zie je vooral het bokeh in de achtergrond.

De brandpuntafstand is de afstand in millimeters tussen de sensor van de camera en het midden van het objectief. De brandpuntafstand wordt in millimeters weergegeven. Een korte brandpuntafstand en dus weinig millemeters betekenen dat je met een grote beeldhoek fotografeert. Je laat veel in een foto zien. Een lange brandpuntafstand en dus veel millimeters betekenen dat je met een kleine beeldhoek fotografeert. Je kunt een onderwerp dat verder weg is dicht bij halen.

Het histogram is een objectieve weergave van hoe lichte en donkere tonen in de foto zijn verdeeld. Links zitten de donkere tonen met uiterst links zwart. In het zwart zit geen kleur en detail. Rechts zitten de lichte tonen met uiterst recht wit. In het wit zit verder geen kleur of details. Het histogram helpt je bij het correct belichten van een foto.

EXIF betekent EXchangeable Image file Format. Deze standaard wordt door de camerafabrikanten gebruikt om gegevens over een foto op een uniforme wijze te presenteren. EXIF-gegevens bevatten waardevolle informatie over bijvoorbeeld de sluitertijd, gebruikt diafragma, ISO-waarde en belichtingscompensatie.

Het diafragma bestaat uit een aantal lamellen in het objectief. De lamellen maken de opening waardoor het licht valt groter of kleiner. En hierdoor verandert dus ook de scherptediepte. Een groot diafragma = grote opening = klein f-getal = weinig scherptediepte én veel licht. Een klein diafragma = kleine opening = hoog f-getal = veel scherptediepte én weinig licht.

De ISO-waarde geeft aan hoe gevoelig de sensor van de camera voor licht is. De gevoeligheid van de sensor kan worden aangepast door de ISO-waarde te veranderen. Door de ISO-waarde te verhogen kan de camera in een situatie met weinig licht toch in een korte tijd een foto maken.

In het analoge tijdperk hadden de filmrolletjes een bepaalde gevoeligheid, ASA genaamd. ASA betekent American Standard Association, die een standaard voor de gevoeligheid van licht ontwikkelde.

In het digitale tijdperk werken we met een digitale beeldsensor en niet meer met film. Daarom werken we niet meer met ASA maar met ISO (International Standard Organization). ISO is dus niet specifiek aan fotografie verbonden.

Een manier om kleuren te beschrijven. Het beschrijven kan op verschillende manieren. Bekende kleurruimtes zijn sRGB, AdobeRGB en ProPhotoRGB. Een kleurruimte bestaat uit combinaties van Rood, Groen en Blauw (RGB).

Een afwijking in kleur in de foto die in de hele foto zichtbaar is. De oorzaak hiervan kan verschillend zijn. Zo kan de ene keer de witbalans verkeerd zijn ingesteld. De andere keer kan het licht dat van een groot voorwerp reflecteert een kleurzweem geven.

Lensbaby is een fabrikant van objectieven. Met deze objectieven bereik je speciale effecten. En ieder objectief heeft z’n eigen speciale kenmerken. Zo kan bij het ene objectief het scherptegebied cirkelvormig zijn en het andere objectief kun je het (kleine) scherptegebied op een bepaald punt in je beeld hebben. De resultaten zijn verrassend en echt geschikt als je van meer creatieve fotografie houdt. Lensbaby objectieven stel je met de hand scherp. Ook het diafragma stel je handmatig in. In het begin is dat even een uitdaging maar het voegt een extra dimensie aan je fotografie toe en je kunt er super creatief mee fotograferen.

Voorbeeld van een Lensbaby objectief en een foto gemaakt met de Lensbaby Velvet 56mm.

Wat ons betreft is Adobe Photoshop Lightroom hét fotobewerkingsprogramma. In Lightroom kun je foto’s opslaan en van trefwoorden voorzien zodat je ze later kunt terugvinden. Ook kun je foto’s bewerken in Lightroom. Vrijwel alle foto’s die je maakt zul je in Lightroom kunnen verbeteren.

Lightroom wordt wel eens als het kleine broertje van Photoshop gezien. Dat is het niet, al kun je in Photoshop ook foto’s bewerken. Lightroom heeft een specifieke workflow voor fotobewerking en dat ontbreekt in Photoshop. In Photoshop kun je bij wijze van spreken met een leeg canvas starten en airbrushen. Dat zijn heel verschillende uitgangspunten.

Luminar is een fotobewerkingsprogramma. Op hoofdlijnen combineert het de functies van Lightroom en Photoshop. Dat is op zich goed, maar het programma is nog in ontwikkeling. De mogelijkheden zijn nog beperkter.

Wil je echter een aantrekkelijk geprijsd fotobewerkingsprogramma met veel functies dan is Luminar gewoon een goede keuze.

1 Megapixel = 1.000.000 pixels. De totale resolutie van een camera wordt in megapixel weergegeven. Een camera met een resolutie van 24MP heeft een beeldformaat van 6000×4000 pixels. Als je camera meer megapixels heeft kun je meer details opslaan en weergeven.

Een objectief is een verzameling van lenzen. In spreektaal gebruiken we vaak de term lens maar dat klopt niet want een lens zit in een objectief.

Een camera stelt de belichting automatisch zo in dat het beeld gemiddeld genomen middengrijs wordt. Dat kan betekenen dat een foto naar jouw smaak te licht of te donker is. Of dat bepaalde delen van de foto geen details meer te bevatten. Je zult overbelichten als je foto te donker is. Door over te belichten wordt het beeld tijdens het maken van de foto al lichter en wordt dit voorkomen.

Zie ook onderbelichten.

Een camera stelt de belichting automatisch zo in dat het beeld gemiddeld genomen middengrijs wordt. Dat kan betekenen dat een foto naar jouw smaak te licht of te donker is. Of dat bepaalde delen van de foto geen details meer te bevatten. Je zult onderbelichten als je foto te licht is. Door onder te belichten wordt het beeld tijdens het maken van de foto al donkerder en wordt dit voorkomen.

Zie ook overbelichten.

Een spiegelreflexcamera wordt ook wel DSLR genoemd. DSLR betekent Digital Single Lens Reflex. De camera werkt als volgt: het licht/beeld gaat door de lens naar een spiegel. Via de spiegel gaat het beeld omhoog gaat naar het prisma. En via het prisma wordt het beeld weergegeven in de zoeker. De objectieven van een spiegelreflexcamera zijn verwisselbaar. De belangrijkste kenmerken zijn dat:
– Het je door de zoeker kijkt. De zoeker wordt ook wel oculair genoemd.
– Het licht/beeld via een spiegelsysteem uiteindelijk op de sensor valt.

De systeemcamera kan in principe hetzelfde als een spiegelreflex camera. Het belangrijkste verschil is dat de spiegel ontbreekt. Je kunt niet door het oculair naar het beeld maar ziet een digitaal beeld.

Met de sluitertijd regel je de periode waarin het licht op de sensor valt. De periode is meestal heel kort, bijvoorbeeld 1/125e of 1/500e seconden. De periode kan ook veel langer zijn bijvoorbeeld 10 seconden of zelfs 5 minuten. Technisch gezien regelen twee gordijntjes hoe lang de sluitertijd is. Als je een foto maakt klapt bij een spiegelreflexcamera eerst de spiegel omhoog waarna het eerste gordijn open gaat. Het licht dat op de sensor valt bepaalt het beeld. Een tweede gordijn sluit zich waardoor er geen licht meer op de sensor valt. Daarna klapt de spiegel weer naar beneden en kun je weer door het oculair kijken.

Met een korte sluitertijd, bijvoorbeeld 1/250e seconde, kun je een beeld bevriezen. Met een lange sluitertijd van bijvoorbeeld 3 seconden kun je een beeld meer ‘uitsmeren’.