Lensflare is een meestal ongewenst effect dat voor nare reflecties in je foto’s zorgt. In dit artikel leggen we uit wat lensflare is, hoe je het kunt voorkomen én hoe je het soms in je voordeel kunt gebruiken.
Lensflare in Landschapsfotografie
Een ongewenste lensflare is een vervelend effect dat de meeste natuurfotografen wel zullen kennen. Het lukt niet altijd om een lensflare te voorkomen of te verwijderen. Zeker niet als de flare op een detailrijke plek in je foto’s zit. In dit artikel krijg je antwoorden op de volgende vragen:
- Wat is lensflare?
- Hoe ontstaat lensflare?
- In welke vormen komt lensflare voor?
- Hoe kun je lensflare voorkomen?
- Hoe kun je lensflare creatief inzetten?
Wat is lensflare?
Lensflare bestaat uit – meestal ongewenste- reflecties die in je foto’s kunnen worden vastgelegd. Dat zorgt voor nare strepen of vlekken. Ook is het contrast van zo’n foto met lensflare vaak lager. Lensflare lijkt vaker voor te komen bij groothoek objectieven en zoomobjectieven.
Hoe ontstaat Lensflare?
Lensflares ontstaan als een – felle – lichtbron direct in je objectief valt. Het licht ‘weerkaatst’ tussen de lenzen in je objectief, waardoor reflecties ontstaan. De reflecties vallen op de sensor van je camera en worden vastgelegd.
Verschillende lichtbronnen
Lensflare heeft verschillende oorzaken. Voor een natuurfotograaf zullen lensflares meestal door het direct invallende zonlicht worden veroorzaakt. Maar ook kunstlicht is een belangrijke oorzaak. Denk dan bijvoorbeeld aan een straatlantaarn op een donkere avond.
Filter versterken lensflare
Als je met filters fotografeert, zul je meer last van lensflares hebben. Ze komen vaker voor en het effect kan sterker zijn. Misschien denk je nu wel dat je beter zonder filters kunt fotograferen. Niets is minder waar. In de landschapsfotografie en kustfotografie fotograferen wij vrijwel altijd met filters. En zie het resultaat. Je komt in onze foto’s nauwelijks lensflares tegen.
Lensflare: richting van het licht
Lensflares ontstaan niet alleen door licht dat recht in je objectief valt. Lensflares kunnen ook door een lichtbron van opzij ontstaan. Zelfs als die lichtbron niet in de compositie zichtbaar is. Kijk maar eens naar de eerste foto hieronder.
Lensflare verschijnt in verschillende vormen
Lensflare kan in verschillende vormen ontstaan. Vaak bestaan lensflares uit vlekken of lichtcirkels, maar kan ook in de vorm van strepen voorkomen. Een ander bijkomend effect is dat het contrast minder wordt.
Het komt voor dat je tijdens het maken van de foto de lensflare nog niet ziet. Achteraf is het effect pas zichtbaar. Maak je landschapsfoto’s en kustfoto’s daarom altijd vanaf een statief en controleer altijd ter plaatse je foto. Je kunt dan vanuit de – zorgvuldig- gekozen compositie aan de oplossing van het probleem werken.
Voorbeelden van lensflare
Lensflare komt dus in verschillende vormen voor. Omdat we lensflares proberen te voorkomen, hebben we even moeten zoeken naar een paar voorbeeldfoto’s.
Belgische Ardennen
De foto hieronder is in de Belgische Ardennen gemaakt. Je ziet de reflecties in de lens in de vorm van een streep én contrastverminderende vlek.
Lensflares komen ook in Engeland voor
Deze foto is gemaakt in het Lake District. Je ziet hier duidelijk dat de felle lichtbron, de zon, voor lensflare zorgt. Rechts in beeld levert dat vlekken op die lastig te verwijderen zijn. De lensflare links is best mooi maar zit op de verkeerde plek. Deze foto hebben we vanwege de lensflares verder niet gebruikt. Er zijn te veel vlekken die hersteld moeten worden.
Lensflare in Oisterwijk
In de foto hieronder zie je een andere vorm van lensflare. Deze foto is gemaakt met een zoomobjectief op 200mm.
Tips om lensflares te voorkomen
Nare reflecties kunnen op een aantal manieren worden voorkomen. Ze zijn op één na allemaal erg eenvoudig te voorkomen of op te lossen.
Objectief schoon houden
Belangrijk is dat je objectieven schoon zijn. Dat geldt zowel voor het frontelement als voor het glas aan de achterzijde. Als je een objectief verwisselt, check je altijd even de achterzijde van het objectief. Indien nodig maak je het even schoon.
En dat je het frontelement schoon houdt is logisch, toch? Toch zien we vaak objectieven met vlekken en stof. Dat is zonde, want het is niet nodig dat je achteraf vlekken moet verwijderen of dat lensflares door een vuil frontelement zijn ontstaan.
Lichtbron afschermen
Als de directe lichtbron net buiten de compositie ligt, kun je deze eenvoudig afschermen. Vrijwel altijd lukt het dan om met je hand of een stuk karton de lensflares te voorkomen. In de onderstaande foto is dat goed gelukt. De eerdere foto, het voorbeeld dat we in de Ardennen maakten, zit vol flares en is flets. In deze compositie is dat probleem eenvoudig opgelost.
Je eigen positie veranderen
Nu wordt het iets lastiger. De vorige twee oplossingen zijn eenvoudig. De volgende twee oplossingen vragen een aanpassing en meer tijd.
Door je eigen positie te veranderen, verander je natuurlijk de compositie. Maar soms zit er niets anders op om lensflares te voorkomen. Op vrijwel dezelfde plek waar we de foto in Engeland maakten, ontstond even later deze foto.
De lichtbron is buiten beeld geplaatst. In de berg rechts is nog steeds lensflare zichtbaar, maar deze kan in dit geval eenvoudig worden verwijderd.
Meerdere opnames samenvoegen
Je kunt ook meerdere foto’s op één plek en van één compositie maken. In de eerste foto is dan de lensflare te zien. In de tweede foto scherm je de lensflares af. Achteraf voeg je beide foto’s in bijvoorbeeld Photoshop samen en poets je de flares weg. Deze oplossing vraagt meer tijd en passen wij zelf niet toe.
Lensflare: gebruik het als een creatief effect
Als je de voorbeelden in dit artikel ziet zou je wellicht denken dat je lensflares altijd wilt voorkomen. Maar lensflares zijn niet goed of fout. Je kunt lensflares ook in je voordeel gebruiken. Zo kun je sommige foto’s meer sfeer geven. De onderstaande foto is in Boxtel gemaakt. Hier zijn de lensflares gebruikt om meer richting en diepte aan de foto te geven.
En deze foto is aan de kust in North Ccornwall, Engeland, ontstaan. De lensflares waren niet te voorkomen. Als je dan toch een foto wilt maken, kun je de flare maar beter in je voordeel gebruiken.
Workshops
Wil je meer weten en in de praktijk met ons fotograferen? Onze workshops zijn praktisch opgezet en we werken met maximaal 10 deelnemers. Er zijn dus maximaal 5 deelnemers per fotograaf. We kunnen fotografen met meer én minder ervaring in dezelfde workshop ontvangen. Als je je techniek wilt finetunen, kies dan voor de workshops ‘Technische vaardigheden’ voor landschapsfotografie, macrofotografie of kustfotografie.
Heb je al iets meer ervaring? Kies dan eens voor één van de volgende workshops.
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Vol passie en enthousiasme begeleiden we beginnende tot gevorderde fotografen bij alles wat je kunt ontdekken over macrofotografie, landschapsfotografie of kustfotografie. We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen.
Alle grote en kleine landschappen hebben een grote aantrekkingskracht op ons. Met de juiste techniek gaan we op zoek mooie plekken om sfeervolle beelden vast te leggen. En dat delen we graag met andere fotografen. Om ze verder te helpen in hun fotografie. Zien dat andere fotografen zich ontwikkelen met onze hulp, daar krijgen wij energie van!
Betere Landschapsfoto is officieel dealer van Leofoto, NiSi, Lensbaby, Kenko en Think Tank.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina. Of download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Geef een reactie