De weg die je als fotograaf aflegt naar het maken van mooie foto’s is geen eenvoudige. Met alleen wat tips en een beetje ervaring kom je er niet. We geven je inzicht in de route die je aflegt als natuurfotograaf naar het maken van mooie foto’s.
De route die je aflegt als fotograaf
Hoe maak je mooie foto’s in de landschapsfotografie? Je zou bijna willen dat er een eenvoudig antwoord is. De vraag is eenvoudig, het antwoord niet. Je zult niet van de ene op de andere dag prachtige foto’s maken. Veel elementen komen samen. Het gaat onder andere om techniek, compositie, sfeer en ervaring.
En vergeet daarbij de omstandigheden en het landschap voor je niet te benoemen. Als natuurfotograaf is dat een gegeven. Ok, je kunt de locatie uitzoeken en alleen met bepaalde omstandigheden gaan fotograferen. Maar dan heb je van tevoren bedacht wat je wilt fotograferen. Dé uitdaging tot het maken van mooie foto’s zit er juist in dat je in alle omstandigheden de natuur vertaalt tot een aansprekende – lees mooie – foto.
Gelukkig is de basis van landschapsfotografie helemaal niet zo lastig. Net als bij alles in het leven geldt: oefening baart kunst. Als je een aantal basiselementen begrijpt en in de praktijk kunt toepassen, ben je al een heel eind op weg.
Landschapsfotografie: 6 Elementen voor het maken van mooie foto’s
In dit blog kijken we naar 6 elementen die je helpen bij het maken van mooiere foto’s
- Camera-instellingen
- Beschikbaar licht
- Compositie
- Visie
- Nabewerking
- Fotoselectie
Het gaat erom dat je deze elementen niet alleen los van elkaar begrijpt. Het gaat erom dat je de samenhang hebt kunnen doorgronden. En dat je – mede door je ervaring – de volgende stappen kunt zetten in de fotografie. Dat onderscheid je van beginnende fotografen.
Hoe maak je een mooie foto?
Begrijp de basis camera-instellingen
Fotografie is voor een belangrijk gedeelte technisch. Je ziet iets, een onderwerp, omgeving, of je wilt een bepaald beeld vastleggen. Door een camera te gebruiken, leg je dat beeld vast.
Dat vastleggen doe je met de best mogelijke kwaliteit. Die hoge kwaliteit is echt niet alleen voor professionele fotografen weggelegd. Wat we ermee willen zeggen is dat je – met de apparatuur die je hebt – technisch gezien een topprestatie van je camera vraagt. Jij zorgt ervoor dat je weet hoe je je camera instelt.
De camera-instellingen zijn belangrijk. Zorg ervoor dat je weet met welke knop en hoe je het diafragma, ISO-waarde, sluitertijd en belichtingscompensatie instelt. Daar mag je de witbalans nog bij nemen. Die vijf instellingen vormen de basis die iedere fotograaf blindelings mag kennen en toepassen.
Die hoge technische kwaliteit zorgt ervoor dat je foto al dicht bij het gewenste eindbeeld komt. In de nabewerking zullen de aanpassingen eenvoudig en snel te maken zijn. Als je je camera van binnen en van buiten kent, kun je in het veld slimmere beslissingen nemen. Je zult ontdekken dat je in meer situaties weet hoe je een goede foto kunt maken.
In veel gevallen kan dit het verschil maken tussen het wel of niet maken van die ene perfecte foto.
Niet al je foto’s zullen technisch perfect zijn. Soms moet je snel reageren en heb je geen tijd om de basisinstellingen nauwkeurig aan te passen. Maar nog vaker zullen de omstandigheden in de natuur verre van ideaal zijn. Daar komen we zo op terug.
Ken de belichtingsdriehoek, zeker bij landschapsfotografie
In de vijf instellingen die we in de vorige sectie van dit blog noemden, zit de belichtingsdriehoek opgesloten.
De relatie tussen diafragma, sluitertijd en ISO-waarde is essentieel om te leren. Samen vormen ze de belichtingsdriehoek. Het aanpassen van één instelling beïnvloedt de andere. En het vinden van de juiste balans tussen deze waarden is de sleutel tot het bereiken van de gewenste belichting.
Bijvoorbeeld, als je een kleiner diafragma wilt gebruiken voor een grotere scherptediepte, moet je mogelijk de sluitertijd verlengen of de ISO-waarde verhogen om de juiste belichting te behouden. Door de belichtingsdriehoek te beheersen, kun je effectief de hoeveelheid licht die de camera binnenkomt regelen, het gewenste niveau van scherpte en beweging vastleggen, en ruis minimaliseren, wat resulteert in goed belichte landschapsfoto’s.
Experimenteren en oefenen zullen je helpen beter te begrijpen hoe deze instellingen samenwerken en hoe je de gewenste creatieve effecten in je landschapsfoto’s kunt bereiken.
Wil je meer weten over hoe je het histogram leest en de informatie in je voordeel gebruikt, hoe belichtingscompensatie werkt en hoe je in de landschapsfotografie scherp stelt? Lees dan de volgende blogs:
- Het histogram in natuurfotografie
- Hoe gebruik je belichtingscompensatie in de praktijk
- Scherpstellen in landschapsfotografie
Creatief gebruik van de camera-instellingen bij landschapsfotografie
Het beheersen van de camera-instellingen is fundamenteel voor het bereiken van goed belichte landschapsfoto’s. Het gaat echter niet alleen om technische correctheid; het gaat ook om het creatief gebruiken van deze instellingen om je composities te verbeteren en je artistieke visie over te brengen. Wij vinden dat als je de camera-instellingen naar wens beheerst en kunt aanpassen, de creatieve mogelijkheden voor het oprapen liggen. Immers, de meeste creatieve mogelijkheden zijn gebaseerd op het aanpassen van de camera-instellingen.
Bijvoorbeeld, het gebruik van een langere sluitertijd om opzettelijke camerabeweging (ICM) of lange belichtingen te introduceren kan een gevoel van dynamiek of abstractie aan je beelden toevoegen. Door te oefenen creëer je unieke en visueel opvallende effecten.
Gebruik het beschikbare licht in je voordeel
Licht is een essentiële factor bij het vastleggen van mooie foto’s. Het is ook een factor waar – beginnende – fotografen moeite mee hebben. Zelfs als je bekend bent met het Gouden Uur en fotografeert tijdens een zonsondergang, betekent dat niet dat je goed licht hebt. Het is een veel voorkomende misvatting dat goed licht alleen komt wanneer de luchten kleurrijk zijn.
De waarheid is dat we geen gekleurde luchten nodig hebben om goed licht te krijgen. Goed licht kan zelfs midden op de dag gevonden worden. Wat ertoe doet, is hoe je het gebruikt en het een onderdeel van de foto maakt.
Er wordt vaak gedacht dat de hoeveelheid licht – inclusief de richting – automatisch voor mooi licht in een foto zorgen. Deze elementen zijn er zeker een onderdeel van, dat is waar. Echter, er zijn nog meer elementen die bepalen of het licht ‘goed’ is. We vinden drie andere elementen minstens zo belangrijk:
Reflectie
Reflectie is hoe licht gereflecteerd wordt door objecten in de omgeving, meestal binnen de compositie. Reflecterende oppervlakken kunnen licht terugkaatsen om schaduwen op te vullen en de belichting te verbeteren. Dit kan variëren van natuurlijke reflectoren zoals water en zand tot kunstmatige zoals reflectieschermen. Slim gebruik van reflecties kan je foto’s meer diepte en dimensie geven. Met een polarisatiefilter krijg je meer controle over dit soort situaties.
Diffusie
Diffusie betreft de verspreiding en zachtheid van licht. Diffuus licht, zoals op een bewolkte dag, zorgt voor zachte schaduwen en gelijkmatige belichting. Dit type licht is ideaal voor macrofotografie omdat het ongewenste schaduwen en harde lijnen vermindert.
Contrast
Contrast verwijst naar de verhouding tussen lichte en donkere delen in een foto. Hoog contrast kan dramatische, krachtige beelden opleveren, terwijl laag contrast zorgt voor een zachtere, meer gelijkmatige uitstraling. Het juiste gebruik van contrast helpt om de aandacht van de kijker te trekken en de belangrijkste elementen van je foto te benadrukken.
Daarnaast is er in de landschapsfotografie en ook kustfotografie nog het contrast tussen de voorgrond – het land of water – en de lucht. In de meeste gevallen is de lucht lichter dan de voorgrond. Met een grijs verloopfilter krijg je meer controle over dit soort situaties.
Ontdek bijna alles wat je over landschapsfotografie wilt weten in ons e-book:
De compositie maakt een mooie foto
We gaan verder met de gids voor landschapsfotografie. Er wordt veel gesproken over compositie in de kunstwereld, en dat is niet zonder reden, omdat het een cruciaal onderdeel is van het maken van een mooie foto. Het is onwaarschijnlijk dat je foto iets anders wordt dan een snapshot voor het plakboek als het geen goede compositie heeft.
Zie de compositie als de visuele bouwstenen van een foto. Hierdoor weet de kijker waar hij naar moet kijken.
Als fotograaf mag je je bewust zijn van de compositie van je beeld. Je begrijpt hoe de verschillende elementen samenwerken (of tegen elkaar werken) om de kijker door de foto te leiden.
Dit is misschien wel het meest uitdagende aspect van het maken van een mooie foto en vereist de meeste tijd om te begrijpen. Vooral omdat er zoveel elementen zijn om te onthouden, en het is gemakkelijk om afleidende factoren over het hoofd te zien.
Wat maakt een goede compositie in landschapsfotografie?
Je kent misschien al compositietechnieken zoals de regel van derden. Dit zijn waardevolle richtlijnen om te begrijpen, maar ze krabben nauwelijks aan de oppervlakte bij het creëren van boeiende composities.
Veel van de beste beelden breken deze zogenaamde regels. Zie de Compositieregels vooral als uitgangspunten om de compositie op te bouwen.
Onthoud dat er een verschil is tussen bewust afwijken van een richtlijn en dit onbewust doen omdat je ervaring mist. De compositie is de visuele bouwsteen van de foto. Het verschil tussen compositie in landschapsfotografie en bijvoorbeeld studiofotografie is dat we veel minder controle hebben over de elementen voor ons. We kunnen geen berg verplaatsen omdat deze net niet uitgelijnd is met de voorgrond (daarom hebben we Photoshop, toch…?)
Dat betekent dat we zorgvuldig moeten overwegen welke elementen binnen ons kader bijdragen aan het beeld en welke afleiden. Het is een uitdagende taak die je dwingt om langzaam te werken.
Er zijn talloze factoren die een belangrijke rol spelen bij het creëren van een goede compositie in fotografie. Enkele van de belangrijkste factoren lichten we toe.
Ontdek meer over composities in landschapsfotografie:
Invoerende lijnen en visuele paden zorgen voor diepte in landschapsfotografie
Invoerende lijnen in de landschapsfotografie zijn een krachtige manier om de blik van de kijker door je foto te leiden. Deze lijnen kunnen in de vorm van wegen, rivieren, heggen, of zelfs schaduwen voorkomen. Ze creëren diepte en een gevoel van schaal in je compositie. Door deze lijnen slim te positioneren, kun je de kijker naar het belangrijkste deel van je foto leiden. Denk hierbij aan een pad dat de kijker naar een indrukwekkende berg in de verte voert, of een stromende rivier die naar een prachtige waterval leidt.
Een boeiende voorgrond
Een boeiende voorgrond kan de foto aanzienlijk versterken door diepte toe te voegen en de kijker direct de foto in te trekken. Dit kan een steen, een bloembed of een weerspiegeling in een plas water zijn. Door de voorgrond scherp en gedetailleerd te houden, ontstaat er een interessant contrast met de middengrond en achtergrond. Het zorgt ervoor dat de foto meer lagen krijgt, wat visueel aantrekkelijk is en de kijker langer naar de foto laat kijken.
Balans
De balans in een foto zorgt ervoor dat de compositie niet aan één kant te zwaar aanvoelt. Dit kan symmetrisch zijn, waarbij beide zijden van de foto elkaar spiegelen, of asymmetrisch, waarbij verschillende elementen elkaar in evenwicht houden. Balans kan worden bereikt door het juiste gebruik van objecten, kleuren, licht en schaduwen. Denk bijvoorbeeld aan een eenzame boom aan de linkerkant van het beeld die wordt gebalanceerd door een groep wolken aan de rechterkant.
Licht en Contrast
Licht is een cruciaal element in landschapsfotografie. Het bepaalt niet alleen de helderheid en donkerheid, maar ook de sfeer en het gevoel van de foto. Ochtendlicht en avondlicht zijn vaak het beste voor landschapsfotografie vanwege de lange schaduwen en het warme, zachte licht. Contrast helpt om elementen in de foto van elkaar te onderscheiden en kan de aandacht naar specifieke gebieden trekken. Dit kan worden bereikt door het verschil in licht en schaduw, maar ook door het gebruik van kleuren.
Kleur en contrast
Kleuren spelen een belangrijke rol in hoe een foto wordt waargenomen en welke emoties deze oproept. Warme kleuren zoals rood, oranje en geel trekken vaak de aandacht en kunnen een gevoel van warmte en energie geven, terwijl koele kleuren zoals blauw en groen rust en sereniteit uitstralen. Contrast verwijst naar het verschil tussen de lichte en donkere gebieden in een foto. Een hoog contrast kan dramatisch en dynamisch aanvoelen, terwijl een laag contrast een zachtere en meer harmonieuze uitstraling heeft. Het gebruik van kleuren en contrast helpt om diepte en interesse in de compositie te creëren.
Uiteindelijk zal het ontwikkelen van je eigen creatieve oog en het experimenteren met verschillende compositie-elementen je in staat stellen om landschappen vast te leggen die niet alleen visueel verbluffend zijn, maar ook je persoonlijke visie en stijl vertegenwoordigen.
Bekijk de volgende voorbeelden eens: en ontdek meer over landschapsfotografie:
- Fotograferen op de Kalmthoutse heide
- Fotograferen bij de Oisterwijkse vennen
- Fotograferen in Zuid-Limburg
Jouw visie is je belangrijkste tool voor landschapsfotografie
Het maken van een mooie foto vereist meer dan alleen maar klikken en hopen op iets moois. Het gaat om het uitvoeren van je visie. Dit kan het resultaat zijn van lange perioden van planning of een idee dat opkomt wanneer je een landschap voor het eerst ziet. Maar het creëren van de foto begint lang voordat je door de zoeker kijkt, zelfs voordat je in het veld bent.
Het ontwikkelen van een unieke visie en persoonlijke stijl is essentieel voor het creëren van een mooie foto. Het houdt in dat je je eigen stem vindt en je creatieve ideeën uitdrukt door je beelden. Neem de tijd om verschillende landschappen te verkennen, te experimenteren met diverse technieken en na te denken over wat je inspireert.
Dit proces helpt je een onderscheidende aanpak te ontwikkelen die je werk onderscheidt en je in staat stelt om je artistieke visie aan de kijker over te brengen.
Door je te concentreren op het ontwikkelen van je unieke visie, het begrijpen van het onderwerp, het overbrengen van emoties en het vastleggen van momenten, kun je je landschapsfotografie verheffen van louter documentatie naar krachtig vertellen. Elke afbeelding wordt een kans om je perspectief te delen en de kijker uit te nodigen in de wereld die je hebt vastgelegd.
We kunnen je hier goed bij helpen. Bekijk onze masterclass eens. Speciaal ontworpen voor de meer gevorderde fotograaf, dompelt deze intensieve dag je onder in de fijne kneepjes van voorbereiding, compositie, sfeer, techniek, apparatuur, nabewerking én hoe je je eigen foto’s beoordeelt en verbetert. Als je wilt is landschapsfotografie hét thema van de dag.
Bevestig je kenmerkende landschapsfotografie stijl met nabewerking
Het voorbereidende werk in het veld is essentieel bij het maken van een mooie foto, maar nabewerking is net zo belangrijk. Dit is vaak de stap waar een fotograaf zijn kenmerkende stijl of identiteit vindt.
Veel fotografen vinden het nabewerken van hun foto’s niet leuk. Maar als fotografie écht je hobby is – je investeerde er al veel geld en waarschijnlijk ook veel tijd in – dan hoort het nabewerken van je foto’s er gewoon bij.
Als dit niet je favoriete onderdeel van landschapsfotografie is, bedenk dan dat het helemaal niet zo moeilijk is om te leren. Met een aantal basisbewerkingen kom je een heel eind. Meer doen wij ook niet. En we doen alles in Lightroom Classic. Lukt het daar niet mee? Dan was de foto die je maakte niet goed genoeg en/of het eindresultaat dat je in je hoofd hebt niet realistisch.
Het selecteren van foto’s
Na een dag fotograferen heb je waarschijnlijk tientallen, zo niet honderden foto’s op je geheugenkaart staan. Het selecteren van de beste beelden uit deze verzameling is een essentiële stap in je workflow als fotograaf. Deze selectie bepaalt welke foto’s je verder gaat nabewerken en uiteindelijk deelt met de wereld. Maar hoe pak je dit selecteren nu het beste aan?
Ten eerste is het belangrijk te beseffen dat niet elke foto die je maakt een meesterwerk zal zijn, en dat is helemaal niet erg. Sterker nog, het merendeel van je foto’s zal waarschijnlijk niet perfect zijn. Dit betekent echter niet dat deze foto’s waardeloos zijn. Ze bieden een schat aan informatie en leermomenten die je kunnen helpen je vaardigheden verder te ontwikkelen.
Kijk verder dan alleen ‘mooi’ of ‘niet mooi’
Het is verleidelijk om je foto’s snel te beoordelen op basis van hoe mooi je ze vindt, maar dit beperkt je leerproces. Landschapsfotografie is veel meer. Bij elke foto, ongeacht of je deze mooi vindt of niet, zijn er waardevolle lessen te halen. Probeer daarom systematisch te analyseren wat werkt en wat niet werkt in elke foto.
Elke foto heeft goede en minder goede elementen
Wanneer je door je foto’s bladert, let dan op de verschillende elementen die een rol spelen in de compositie, belichting en technische uitvoering. Identificeer wat je in elke foto goed vindt gelukt. Misschien is het de belichting die goed uitpakt, de compositie die sterk is, of een interessante gebruik van kleuren. Tegelijkertijd, wees kritisch over de aspecten die minder goed zijn gegaan. Dit kan variëren van een onscherpe focus tot een storende achtergrond of een compositie die niet helemaal uit de verf komt.
Bepaal je leermomenten
Bij het selecteren van je foto’s is het nuttig om jezelf vragen te stellen zoals:
- Wat maakt deze foto sterk?
- Wat had ik anders kunnen doen om de foto te verbeteren?
- Welke technische of artistieke elementen wil ik de volgende keer behouden of juist vermijden?
Door op deze manier naar je foto’s te kijken, ontwikkel je een scherpere blik voor detail en leer je bewuster fotograferen. Het helpt je niet alleen om betere foto’s te maken, maar ook om je eigen stijl en voorkeuren te ontdekken.
Creëer een feedbackcyclus
Het selecteren van je foto’s wordt zo een feedbackcyclus waarin je voortdurend leert en jezelf verbetert. Noteer wat je hebt geleerd en wat je de volgende keer anders gaat doen. Misschien zelfs per foto, zodat je een gedetailleerd overzicht hebt van je voortgang.
Uiteindelijk gaat het er niet alleen om hoeveel goede foto’s je maakt, maar hoeveel je leert van elke foto die je maakt. Door bewust en kritisch te selecteren, maak je elke fotografiesessie tot een waardevolle leerervaring en ontwikkel je je vaardigheden als natuurfotograaf.
Conclusie voor betere foto’s in landschapsfotografie
Het maken van mooie foto’s is een kunst die techniek, creativiteit en visie vereist. Door de zes besproken elementen – camera-instellingen, beschikbaar licht, compositie, visie, nabewerking en fotoselectie – te beheersen, leg je de basis voor het maken van adembenemende beelden. Begrip van de belichtingsdriehoek en creatief gebruik van camera-instellingen stellen je in staat om technisch correcte en artistiek boeiende foto’s te maken. Het gebruik van natuurlijk licht, gecombineerd met een goed begrip van compositietechnieken zoals leidende lijnen en balans, zorgt ervoor dat je foto’s visueel aantrekkelijk en een positieve emotionele indruk achterlaten.
Het ontwikkelen van je unieke visie en stijl is misschien wel het belangrijkste aspect van fotografie. Dit proces vereist geduld, experimenteren en zelfreflectie. Je persoonlijke stem als fotograaf komt naar voren wanneer je consistent de elementen en technieken toepast die jouw werk onderscheiden van anderen.
Nabewerking is de laatste stap in het creatieproces waarin je jouw beelden perfectioneert en je kenmerkende stijl benadrukt. Door je vaardigheden in programma’s zoals Lightroom te verbeteren, kun je je foto’s naar een hoger niveau tillen en je artistieke visie volledig tot uiting laten komen.
Fotografie is een continue leerervaring. Blijf jezelf uitdagen, nieuwe technieken uitproberen en inspiratie zoeken in de wereld om je heen. Met toewijding en passie kun je je fotografie verheffen van louter documentatie naar het vertellen van krachtige visuele verhalen.
workshops
Krijg nieuwe inspiratie in de praktijk en kom naar 1 van onze praktische workshops. Je krijgt 1-op-1 begeleiding en er zijn maximaal 6 deelnemers per begeleidende fotograaf. Voor de workshop krijg je een gids met praktische informatie in het thema van de workshop. En tijdens de workshop krijg je tips, feedback op je foto’s en maken we samen dé foto. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.
Yvonne en Frank hebben samen al ruim 24 jaar praktijkervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. We maken er altijd een leuke en leerzame workshop van. Bovendien krijg je na de workshop nog eens 2 uitdagende opdrachten in het thema van de workshop.
Samengevat:
✅ Persoonlijke 1-op-1 begeleiding op locatie
✅ Veel praktische tips en adviezen tijdens de workshop
✅ Feedback op je foto’s tijdens de workshop
✅ Samen dé foto maken
✅ Gratis koffie of thee bij aankomst
✅ Een handige gids in het thema van de workshop
✅Twee uitdagende opdrachten voor na de workshop
Landschap
Kust
Macro
Of bekijk hier de workshops die al in de loop van de komende weken plaatsvinden.
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.
We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.
Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.
Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.
Geef een reactie