De sluitertijd is naast het diafragma en ISO-waarde een belangrijk element in de belichtingsdriehoek. De sluitertijd bepaalt mede hoe je foto’s er uitzien. Het mooie is dat je controle hebt. Ontdek in dit artikel hoe je de sluitertijd in je voordeel laat werken.
Wat is de sluitertijd
Met de sluitertijd regel je de tijd waarin het licht op de sensor valt. De tijd bepaalt of een foto:
- Licht of donker is.
- Bevroren is of dat er beweging wordt weergegeven
Technisch gezien regelen twee gordijntjes hoe lang er wordt belicht. Als je een foto maakt, klapt bij een spiegelreflexcamera eerst de spiegel omhoog. Het eerste gordijn gaat dan open. Het licht dat op de sensor valt, bepaalt het beeld. Het tweede gordijn sluit, waardoor er geen licht meer op de sensor valt. Daarna klapt de spiegel weer naar beneden en kun je weer door het oculair kijken.
Met een korte sluitertijd – bijvoorbeeld 1/250e seconde – kun je een beeld bevriezen. Met een lange sluitertijd – van bijvoorbeeld 3 seconden – kun je een beeld meer ‘uitsmeren’.
Waarvoor gebruik je de sluitertijd
De sluitertijd gebruik je hoofdzakelijk voor het volgende:
- Je wilt je foto’s correct belichten
- Je wilt een creatief effect aan je foto’s meegeven
We lichten beide punten toe.
Correct belichten
Over wat correct belichten is, kun je discussiëren. Daarom beschrijven we eerst wat volgens ons een correct belichte foto is. Een correct belichte foto is een foto die:
- Geen uitgebeten hooglichten heeft. Ook in de lichte delen willen we details maar in ieder geval kleur zien. Of je foto geen uitgebeten hooglichten heeft, kun je heel eenvoudig controleren. Nadat je een foto hebt gemaakt, raadpleeg je het histogram en het scherm met knipperende hooglichten. Wat je wilt voorkomen is dat het histogram tegen de rechter zijde omhoog loopt.
- Geen bewegingsonscherpte heeft. Hiervoor moet je even inzoomen nadat je een foto hebt gemaakt. Bekijk in ieder geval het onderwerp, want daarop heb je waarschijnlijk scherp gesteld. Als je niet met een lange sluitertijd hebt gefotografeerd, zal je foto scherp zijn.
Deze twee elementen zorgen mede voor een technisch goede foto. Soms is achter op de camera lastig te zien of je foto correct is belicht en geen bewegingsonscherpte in zich heeft. Maar kijk goed. Je bent nog ter plaatse en in de gelegenheid een nieuwe, betere foto te maken.
Creatief effect
Naast een technisch goede foto wil je ook mooie foto’s. Foto’s met sfeer. De sluitertijd heeft daar invloed op. Ook het creatieve aspect kun je in twee delen splitsen:
- De sluitertijd bepaalt of een beeld bevroren is of beweging in zich heeft
- De sluitertijd bepaalt of een foto licht of donker is. Dit lijkt haaks te staan op wat we zojuist over een correct belichte foto schreven. En misschien is dat ook wel zo. Maar bedenk dat het creatieve aspect minstens zo belangrijk is
Controle houden
Je merkt dat het belangrijk is om controle te houden. Met de juiste sluitertijd zorg je niet alleen voor een technisch goede foto. Je zorgt ook voor een creatief effect.
Veel andere variabelen die invloed hebben
Er zijn veel andere variabelen die je in je fotografie meeneemt. De belangrijkste variabelen – in willekeurige volgorde – zullen we kort benoemen:
- Het diafragma
- De gekozen ISO-waarde
- Het onderwerp dat je fotografeert
- Eventuele beeldstabilisatie op je objectief of in je camera
- De brandpuntafstand
- Het eventuele gebruik van een statief
Wat geen invloed heeft
Wat geen invloed heeft op de sluitertijd is of je bijvoorbeeld op diafragmavoorkeuze of manueel fotografeert. Immers, het gekozen diafragma, de ISO-waarde en de gekozen sluitertijd vormen samen de belichtingsdriehoek. Op beide standen stel je zelf het diafragma en ISO-waarde in. Als je op diafragmavoorkeuze fotografeert, kun je de sluitertijd aflezen. Als je op manueel fotografeert, moet je die nog instellen.
Mogelijk moet je dan nog je belichtingscompensatie – op manueel pas je direct de sluitertijd aan – en ISO-waarde aanpassen. En mogelijk moet je ook nog filters plaatsen om de sluitertijd te verlengen. Vind je het voorgaande ingewikkeld? Lees dan nog even verder.
Voorbeelden van sluitertijd
Tot zo ver de achtergronden. Je begrijpt dat de sluitertijd belangrijk is. We stappen over naar enkele praktische voorbeelden, die je meer inzicht geven.
Korte sluitertijd
Ook met een korte sluitertijd kunnen lichte en bevroren beelden ontstaan. Deze foto ‘werkt’ omdat bewegingsonscherpte is voorkomen. Het high key effect zorgt voor een rustige voorgrond en achtergrond.
Lange sluitertijd
Als je met een lange sluitertijd fotografeert, kan nog steeds een donkere foto ontstaan. Een dreigende lucht die na zonsondergang is gefotografeerd, zorgt met een zorgvuldig gekozen sluitertijd voor een donker beeld.
Donkere foto
De foto hieronder is relatief donker. De belichting is zo gekozen, dat er geen uitgebeten hooglichten zijn. Hiervoor is het histogram geraadpleegd. Een eerste foto was nog overbelicht. Deze tweede foto is ‘raak’.
Lichte foto
In deze situatie was het doel om een lichte foto te maken. Daarvoor moet de foto zo worden belicht dat het histogram rechts zit. Uitgebeten hooglichten zijn voorkomen. Tevens is de sluitertijd verlengd om de beweging van het gras weer te geven. In dit soort situaties gebruik je onder andere een grijsfilter.
Meer informatie
Wil je nog meer weten over je je camera in de praktijk gebruikt? En hoe je de belichtingsdriehoek toepast? Het e-book ‘Fotograferen is een Kunst’ is dan een goede optie. Als je de informatie liever niet digitaal maar op papier wilt, dan kies je voor het boek.
Workshops waarin Licht, contrast, scherpstellen en compositie centraal staan
Een workshop volgen kan natuurlijk ook. Je krijgt veel 1-op-1 begeleiding. Er zijn maximaal 10 deelnemers en wij begeleiden je samen. Samen hebben we al meer dan 20 jaar ervaring in het geven van trainingen in natuurfotografie.
Landschap
Kust
Architectuur
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.
We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.
Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.
Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.
Geef een reactie