Macrofotografie is populair. Veel natuurfotografen beoefenen deze vorm van fotografie en de meesten van hen hebben een macro objectief. Wat ze fotograferen is heel verschillend. Er is 1 ding dat ze allemaal uitdagend vinden: het maken van een aantrekkelijke compositie. Los van techniek en sfeer is de compositie soms lastig te maken, maar zeer bepalend voor het resultaat. Daarom ontdek je in dit artikel 7 compositietips voor macrofotografie.
Compositietips voor macrofotografie
Tijdens het fotograferen leg je letterlijk en figuurlijk de focus op het hoofdonderwerp in de foto. Je brengt het scherp in beeld en het is keurig netjes belicht. Toch ontbreekt er nog iets, maar wat is niet direct aan te geven. We geven je een hint: een macrofoto bestaat uit meer dan het onderwerp alleen. Je plaatst het onderwerp in een omgeving. Je mag de omgeving net zo veel aandacht geven als het onderwerp zelf.
Misschien zijn de tips je al lang bekend. Zie de tips in dat geval als een stappenplan of checklist die je gebruikt bij het opbouwen van je compositie. We starten met de 7 compositietips voor macrofotografie.
Tip 1: Afstand tot de achtergrond
Een aantrekkelijke macrofoto is voor bijna iedereen een rustige foto. Een macrofoto waarin te veel gebeurt, is voor de meeste mensen niet aantrekkelijk om naar te kijken. De focus ligt dan niet meer op je kleine maar o zo mooie onderwerp. De omgeving waarin je onderwerp staat is zeker zo belangrijk als het onderwerp zelf.
In de praktijk fotograferen we met heel weinig hulpmiddelen zoals een wit papier of karton. We vinden het veel leuker en uitdagender om écht op zoek te gaan naar een onderwerp dat ons aanspreekt. Daarbij letten we dus heel goed op de achtergrond. We vinden zelfs dat in de macrofotografie de achtergrond zeker zo belangrijk is als het onderwerp zelf.
Zorg voor voldoende afstand tot de achtergrond. Zo wordt de achtergrond onscherp in beeld gebracht. Onscherpte zorgt voor rust in de foto.
Tip 2: Creëer rust in de voorgrond
De vorige tip over de achtergrond kende je waarschijnlijk al. Het is logisch dat je dan ook naar de voorgrond kijkt. In een aantal gevallen zal het hoofdonderwerp het dichtste bij de camera liggen, waardoor het onderwerp zelf de voorgrond is. Maar er zijn ook veel situaties waarin het hoofdonderwerp iets verder weg ligt en de voorgrond door andere elementen in het macrobeeld wordt gevormd. Toch wordt de voorgrond vaak vergeten. Je focus ligt vaak zo sterk op het onderwerp dat daar al je aandacht naar uit gaat. Besteed voldoende aandacht aan de voorgrond.
Tip 3: Kijk naar de omgeving van je onderwerp
Met de vorige 2 compositietips voor macrofotografie lijkt dit een overbodige tip. Toch komen we er nog 1 keer op terug, want de omgeving van je onderwerp is zeker zo belangrijk als het onderwerp zelf. Nu is dat altijd in de fotografie, maar bij macrofotografie werk je met een klein stukje van het landschap en liggen de voorgrond, het onderwerp en de achtergrond letterlijk dicht bij elkaar. Het gaat daarbij niet alleen om de afstand van je onderwerp tot de voorgrond en achtergrond. Er zijn nog een paar andere factoren om rekening mee te houden.
Kijk naar het licht
Licht en donker spelen altijd een belangrijke rol in de foto. Weet dat het menselijk oog van nature naar de lichtere delen wordt getrokken. Nu hoeft je hoofdonderwerp niet het lichtste deel in de foto te zijn. Zorg er in ieder geval voor dat het licht in de voorgrond en achtergrond niet de hoofdrol van je onderwerp overneemt.
Vormen en structuren
Het onderwerp in de foto heeft een bepaalde vorm. Afhankelijk van de omgeving van het onderwerp kun je die vorm laten terugkomen. Let op dat de vormen en structuren niet te overheersend worden. De foto draait nog steeds om het hoofdonderwerp.
Vergeet de kleuren niet
Ook de kleuren van het onderwerp kunnen zich in de voorgrond en achtergrond herhalen. Vaak kun je jezelf ten opzichte van het onderwerp zo plaatsen dat de kleuren rondom het onderwerp worden herhaald.
Het is dus essentieel dat je je onderwerp een logische plaats in de foto geeft. Vaak kan het best even duren voordat je een geschikte compositie hebt gevonden. Je kunt er zomaar 10 minuten of nog langer mee bezig zijn. Dat is helemaal niet gek.
Let op de randen van de foto
We gaan verder met de compositietips voor macrofotografie. Vaak gaat het mis aan de randen van de foto. Je focus ligt helemaal op het onderwerp. Je wilt het scherp in beeld brengen en de belichting moet perfect zijn. Je bent er zo mee bezig dat je de randen van de foto vergeet. Als je thuis je foto’s bekijkt, zie je dat er nog net een grassprietje of takje in beeld steekt. Soms kun je dat in de nabewerking nog verwijderen. Soms kan dat niet en kun je de foto beter weggooien.
Als je vaker in deze situatie zit kun je 2 dingen doen:
- Check je de randen van de foto. Kijk door de zoeker, dan word je niet afgeleid door dingen om je heen
- Werk met een statief, hierdoor kun je rustig de tijd nemen om alles te bekijken
Tuinieren doe je thuis, niet in de natuur
Logisch zul je denken, toch zijn er voldoende natuurfotografen die vinden dat ze de natuur een handje moeten helpen door takjes af te breken en de omgeving van het onderwerp verder te ‘verfraaien’. We knippen of breken geen takjes af, niets af, spuiten geen fixeer over insecten, zetten geen takjes of stengels vast of lokken dieren met wat dan ook. Dat hoort niet vinden we. Wij nemen de natuur zoals die is. Daar zit voor ons de uitdaging in. En soms betekent het dat we een foto die we willen maken dus niet kunnen maken.
Tip 4: Start met de regel van derden
Natuurlijk wil je een aantrekkelijke compositie maken. In de macrofotografie fotografeer je maar een klein stukje van het landschap. Dus juist hier heeft een kleine draai van je objectief of een kleine verplaatsing van jezelf grote impact op het eindresultaat. Het begin van de oplossing is heel eenvoudig.
Start met de regel van derden. Als je je onderwerp bekijkt, bedenk je al waar je het in de foto wilt plaatsen. Dat is je vertrekpunt waar vanuit je de compositie gaat finetunen. Als je ons e-book ‘Fotograferen is een Kunst’ hebt gelezen weet je dat we deze ‘regel’ eerder een advies vinden.
Tip 5: Maak gebruik van onscherpte
Macrofoto’s zijn vaak sfeervol. Een van de belangrijkste compositietips voor macrofotografie is een grote mate van onscherpte. De onscherpte in je macrofoto kun je op een paar manieren benadrukken. De makkelijkste en meest bekende manier is dat je met een groot diafragma werkt. Het grote diafragma zorgt voor een kleine scherptediepte. Daardoor komen andere elementen in de compositie minder scherp in beeld, zoals de voorgrond en/of achtergrond. Dat zorgt voor meer rust in de foto. In de meeste macrofoto’s werken we met een diafragma van f2.8 of f5.6.
Tip 6: Je onderwerp is duidelijk
Soms is de scherptediepte te groot waardoor het onderwerp onvoldoende los komt van de rest van het beeld. Of het onderwerp ligt volledig in de schaduw en maakt maar een heel klein gedeelte van de foto uit. Daardoor valt het niet op. Foto’s maak je in eerste instantie voor jezelf, maar vaak laat je ze ook aan anderen zien. De emotie die een foto voor jou heeft, hoeft niet de emotie van de andere kijker te zijn. Presenteer je onderwerp zodanig dat in ieder geval het onderwerp duidelijk is. Kijk ook een naar het ‘Fotograferen van krokussen‘.
Bonus Tip 7: Bewerk je foto’s
Natuurfotografie is je hobby en je wilt je foto’s zo goed mogelijk presenteren. Daarom doe je je best om in het veld een zo goed mogelijke foto te maken. Wij zijn ervan overtuigd dat iedere foto in de nabewerking is te verbeteren. Ook macrofoto’s. Je hebt een creatieve hobby en in een paar simpele stappen zal je foto meer aanspreken.
De kern van het bewerken van foto’s is dat je het oog van de kijker naar het onderwerp trekt. Lightroom is daar een ideaal programma voor. We schreven eerder een artikel over het ‘Verbeteren van foto’s in Lightroom’. Je zult even aan Lightroom Classic of aan een ander fotobewerkingsprogramma moeten wennen en dan zul je er enorm veel profijt van hebben. Kijk goed naar de kleuren, licht en contrast is de foto. Vaak zijn dit zaken die al snel worden overdreven. Houdt de aanpassingen subtiel.
Een aantal tips lijken zich te herhalen. En dat doen we heel bewust. Het samenstellen van de compositie is heel belangrijk. Gebruik de tips in de vorm van een checklist. Je voorkomt missers en door meer ervaring op te doen maak je supergave macrofoto’s.
Het is tijd om te fotograferen!
Met deze compositietips voor macrofotografie hopen wij je op weg te helpen. Deze tips zijn wat ons betreft niet los, per stuk, te gebruiken. Pas ze allemaal bewust toe. Bepaal zelf of het resultaat je aanspreekt. Je eerste foto zal niet je beste zijn, zo werkt het bij ons nu eenmaal ook. Dus geef niet te snel op. Een geschikt hoofdonderwerp hoeft niet in de perfecte omgeving te staan. Kijk dan verder.
Workshops waarin macrofotografie centraal staat
Wil je meer weten en in de praktijk ontdekken hoe je aansprekende macrofoto’s maakt en hoe je de compositietips voor macrofotografie toepast? Dan hebben we een aantal interessante workshops voor jou waarin je veel nieuwe dingen ontdekt. De workshops zijn praktisch opgezet en we werken met maximaal 10 deelnemers. Er zijn dus maximaal 5 deelnemers per fotograaf.
Compositie
Sfeer
Creatief
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Vol passie en enthousiasme begeleiden we beginnende tot gevorderde fotografen bij alles wat je kunt ontdekken over macrofotografie, landschapsfotografie of kustfotografie. We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen.
Alle grote en kleine landschappen hebben een grote aantrekkingskracht op ons. Met de juiste techniek gaan we op zoek mooie plekken om sfeervolle beelden vast te leggen. En dat delen we graag met andere fotografen. Om ze verder te helpen in hun fotografie. Zien dat andere fotografen zich ontwikkelen met onze hulp, daar krijgen wij energie van!
Betere Landschapsfoto is officieel dealer van Leofoto, NiSi, Lensbaby, Kenko en Think Tank.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina. Of download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Jij ook bedankt voor het mooie compliment Jan. Inschrijven kan op de homepage van onze website.