Voor veel natuurfotografen is de herfst het favoriete seizoen om te fotograferen. Het is een magische tijd waarin landschappen compleet veranderen in een zee van levendige kleuren. Herfstfotografie is dan ook erg populair. Toch kunnen de foto’s tegenvallen. De kleurenpracht komt niet over en ook wat compositie betreft kom je er niet uit. Met 5 effectieve tips voor herfstfotografie helpen wij je op weg.
De herfst heeft veel voordelen
De herfst is een prachtige periode. De natuur laat zich van z’n meest kleurrijke zijde zien en de dagen worden korter. Dat is heel positief, want je hebt meer tijd om te slapen. Ook is het gouden uur langer en dat betekent dat je meer tijd hebt om mooie landschappen te ontdekken en mooie foto’s te maken. Je kunt meer zorg aan je composities en instellingen besteden en in alle rust de mooiste foto’s maken.
herfstfotografie kent ook uitdagingen
Herfstfotografie kent ook enkele specifieke uitdagingen. Zomaar op pad gaan zal niet tot je beste foto’s leiden. En zelfs als je goed bent voorbereid kan je dure camera nog roet in het eten gooien. Toch is het allemaal niet zo lastig als je denkt. Met deze 5 effectieve tips voor herfstfotografie kun je zo aan de slag.
Tip 1: Kies het juist moment
We maken een begin met effectieve tips voor herfstfotografie. Om er zeker van te zijn dat je op het juiste moment op de juiste locatie bent, is het slim om je fotoshoots voor te bereiden. Je kunt al ruim op voorhand een planning maken met locaties die je zou willen bezoeken. Er is altijd wel een bos in de buurt of je hebt van andere fotograferen gehoord waar het in de herfst mooi is. Het internet is ook een prachtig hulpmiddel.
Locatie voorbereiden
Je kunt op internet al veel informatie over locatie en herfstfotografie vinden. Je kunt denken aan Facebookgroepen en bijvoorbeeld Google Earth. En bekijk ook eens foto’s van andere fotografen die zij op die ene plek maakten. Je hoeft de foto’s niet na te maken maar je kunt inspiratie opdoen.
Plan vooruit
En als je de tijd hebt bezoek je bepaalde locaties al van te voren. Zeker als een locatie wat groter is wil je niet zo maar rondlopen en hopen dat je op mooie plekjes komt. Ga al eens naar de locatie toe en maak er foto’s, test mogelijke composities. Bekijk wat je aanspreekt en gebruik die foto’s weer als vertrekpunt voor je fotoshoot in de herfst. Door een keuze te maken geef je jezelf meer rust en zul je meer zorg aan je foto’s besteden. Dat levert betere beelden op dan dat je jezelf weinig tijd op een locatie gunt.
Een exacte timing is lastig te maken. Je kunt moeilijk op voorhand voorspellen welke invloed het weer op de natuur heeft. Regen, wind, droogte, vorst, sneeuwval, hoogte en temperatuur hebben allemaal hun impact. De datum waarop de herfstkleuren op hun top zijn, is moeilijk aan te geven. Je begrijpt dat exact timen erg lastig is. Daarnaast variëren kleuren van jaar tot jaar.
Door de plek te kennen en die te koppelen aan de gewenste omstandigheden kun je sneller de topfoto’s maken die jij in gedachten hebt.
Een voorbeeld
Dit is een voor ons bekende plek in Oisterwijk. We zijn er al tientallen keren geweest. Steeds lukte het niet om de dode boom van de achtergrond te isoleren en meer diepte in het beeld te brengen. De boom ‘verdween’ in de achtergrond. Op een dag in begin november werd in de ochtend mist voorspeld, de herfstkleuren waren ook top. Dat was reden om het gebied te bezoeken.
We maakten er enkele mooie foto’s en liepen langs deze plek terug. Wat je wellicht opvalt aan deze foto is dat niet zo zeer de nevel maar het kleurverschil en contrast de boom van de achtergrond losmaakt. Dat leverde deze foto op.
Tip 2: Benodigde apparatuur voor herfstfotografie
Je kunt met een basis setup van 1 camera en 1 objectief op pad gaan. Dat is relatief licht en je kunt op alle plekken komen waar je wilt. Of je kunt de techniek een handje helpen door net wat meer mee te nemen. Het gaat uiteindelijk toch om het eindresultaat.
Polarisatiefilter: een handig hulpmiddel in herfstfotografie
Met het polarisatiefilter los je het probleem van schitteringen op. In eerste instantie denk je misschien aan schitteringen in het water, want daar is het ook zeer geschikt voor. Bedenk dan dat ook kleine waterdruppeltjes schitteren en die zitten vaak op de bladeren, grassen en mossen. Je kunt de kleuren intenser weergeven met een polarisatiefilter. Zelf werken we met het True color polarisatiefilter van NiSi. Wat ons betreft werkt dit perfect voor herfstfotografie.
Het polarisatiefilter zal ook de zichtbaarheid van nevel in de lucht verminderen. Hier zie je het polarisatiefilter in de filterhouder zitten.
Statief
Een statief is essentieel als je met langere sluitertijden wilt of moet fotograferen. In een bos onder een bewolkte hemel zul je merken dat je sluitertijd al snel te lang wordt. Zeker als je ook nog eens met een polarisatiefilter werkt dat de sluitertijd met 1 tot 1,5 stops verlengt. Door een statief te gebruiken kun je gewoon met langere sluitertijden fotografie en de ISO-waarde laag houden. Zo voorkom je bewegingsonscherpte in herfstfotografie en maak je toch een scherpe foto.
Objectieven voor herfstfotografie
Vaak nemen we een range aan objectieven mee. Dat maakt ons op een locatie flexibel. Want al ken je een locatie nog zo goed, je zult maar verrast worden door het landschap of een dier in de verte. Het is altijd handig als je even een objectief kunt wisselen.
Vaak nemen wij het volgende mee:
- Groothoek: voor het wijdere landschap, vaak met een onderwerp op de voorgrond
- Tele: voor een meer intiem landschap of een landschap dat wat verder weg is en je niet kunt bereiken
- Macro: te gebruiken voor bijvoorbeeld een paddenstoel of mossen
- Lensbaby Velvet: voor een soft focus effect in herfstfotografie. Gezien de constructie van de objectief kun je deze inzetten als landschapsobjectief en als macro-objectief. Meer hierover lees je in het artikel ‘Creatieve foto’s met Lensbaby‘.
Bescherming
De herfst kan tot snelle weersveranderingen leiden. Zorg ervoor dat je je apparatuur goed beschermt. Een plastic zak kan al voldoende zijn. Een zonnekap kan voorkomen dat regen en sneeuw de lens bereiken. Met bijvoorbeeld een easyCover kun je je camera goed beschermen. En zorg er voor dat je een extra poetsdoekje bij je hebt. Met een vochtig en misschien wel vies doekje zul je het glaswerk niet schoon krijgen.
Tip 3: Kies de juiste camera instellingen voor herfstfotografie
Misschien vind je dit wel een rare tip van ons. Want we zeggen en schrijven altijd dat er geen juiste camera instellingen zijn. Maar in de herfst zijn er een paar dingen om rekening mee te houden en problemen met je foto’s te voorkomen.
Het is belangrijk dat je na het maken van een foto naar het histogram achter op je camera kijkt. Dat doe je omdat je wil weten of je uitgebeten tinten in je foto hebt. We geven je een voorbeeld. Kijk maar eens naar het histogram hieronder.
In eerste instantie lijkt het alsof een foto correct is belicht. Er is sprake van een hele kleine overbelichting. Maar omdat je op je camera naar het histogram van een klein jpeg-bestand kijkt, maken we ons daar niet zo’n zorgen over. Het RAW-bestand beschikt over een groter dynamisch bereik en in bijvoorbeeld Lightroom zul je geen overbelichting meer zien. Totdat je het histogram aandachtiger bekijkt.
Tip 4 : Let goed op het rode kanaal in het histogram
In het rode kanaal is wel degelijk sprake van uitgebeten hooglichten. Dat is jammer want het rode kanaal bevat juist veel van de herfstkleuren. Een flinke correctie is dus nodig om je foto op z’n beste te kunnen presenteren, in dit geval ongeveer 1 stop.
Als je camera de RGB-kleuren in het histogram laat zien, kijk dan zeker naar het rode kanaal. Zelfs als het samengestelde histogram je geen uitgebeten hooglichten laat zien. Dat betekent dat geel, oranje en rode tinten overbelicht zijn. Je verliest detail in dat deel van de foto waar het nu precies om gaat.
Misschien heb je een camera die het histogram niet per RGB-kleur laat zien. Zorg er dan voor dat je met de belichting ongeveer een halve stop van de rechter grens van het histogram verwijderd blijft. Meer informatie over het histogram lees je onder andere in ons e-book ‘Fotograferen is een Kunst’.
Let op de Witbalans en herfstfotografie
We gaan verder met effectieve tips voor herfstfotografie. De dominante gele, oranje en rode tinten van de herfstbladeren kunnen niet alleen voor uitgebeten hooglichten zorgen. Ze zullen de automatische witbalans van je camera op het verkeerde been zetten. We gaan er van uit dat je ‘in camera’ een zo goed mogelijke foto wilt maken. De automatische witbalans werkt echt niet altijd goed en zul je bijna altijd een aanpassing moeten doen.
Met een automatische witbalans zullen de herfstkleuren in je foto vlak en flets overkomen. De mooie kleuren lijken wel als sneeuw voor de zon verdwenen. Kijk maar eens naar de onderstaande foto. Deze is gemaakt met de witbalans op de instelling automatisch. Je ziet niet dat er mooi warm licht op het landschap viel.
Witbalans in de nabewerking aanpassen?
In de nabewerking kun je de witbalans aanpassen. Dat je technisch die mogelijkheid hebt om de witbalans aan te passen is mooi, maar kwalitatief gezien is een aanpassing een verlies van kwaliteit. Zelfs als je foto geen uitgebeten hooglichten vertoont op het moment dat je de foto maakt, kun je door de witbalans aan te passen alsnog uitgebeten hooglichten in je foto introduceren.
Pas daarom de witbalans in je camera aan. Zorg ervoor dat je ‘in camera’ al de mooie herfsttinten vastlegt. Een preset zoals daglicht (ongeveer 5500k) of bewolkt (6500k) zijn goede uitgangspunten. Beoordeel vervolgens achter op het scherm de kleuren en pas de witbalans indien nodig verder aan.
Voor de foto hieronder is de witbalans ‘in camera’ handmatig aangepast tot 5850K.
Tip 5: Compositie
In de basis zal je compositie niet afwijken van de composities zoals je die normaal opbouwt. Voor de herfst geven wij je 3 ideeën mee.
Fotografeer reflecties
Fotografeer het landschap als reflectie in het water. De warme kleuren weerspiegelen aan de onderzijde van de foto.
Bomen hoeven niet helemaal in beeld
Als je bomen helemaal in beeld neemt, komt er vaak lucht in de achtergrond in beeld. Meestal is die lucht een stuk lichter dan de bomen en voorgrond. De lichte lucht veroorzaakt dan uitgebeten hooglichten. Door de bomen niet helemaal in beeld te nemen voorkom je dit. Het beeld wordt er ook intiemer door.
Fotografeer tegen de zon in met een klein diafragma
Je kunt de zon als een echte ster weergeven door met een klein diafragma te werken. Vanaf f16 zit je goed.
Meer informatie over hoe je een compositie samenstelt kun je lezen in het artikel ‘5 tips voor composities in landschapsfotografie’.
Zo, nu zit je hoofd vol met tips voor herfstfotografie. Vergeet niet dat je plezier hebt, dat is nog belangrijker dan het maken van die ene speciale herfstfoto. Geniet, neem de natuur in je op en heb plezier in het fotograferen!
Workshops waarin herfstfotografie centraal staat
Fotograferen in de herfst kan uitdagend zijn. We begeleiden je graag tijdens een van onze workshops. Er zijn maximaal 10 deelnemers en 2 begeleidende fulltime fotografen. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.
Yvonne en Frank hebben samen al ruim 20 jaar ervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. Verwacht tijdens de workshops veel tips en adviezen, waardoor jij meer inzichten in en ervaring krijgt met natuurfotografie.
En als je wilt maken we samen de foto die jij graag wilt maken.
Hoge Venen
Creatief
Macro
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Vol passie en enthousiasme begeleiden we beginnende tot gevorderde fotografen bij alles wat je kunt ontdekken over macrofotografie, landschapsfotografie of kustfotografie. We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen.
Alle grote en kleine landschappen hebben een grote aantrekkingskracht op ons. Met de juiste techniek gaan we op zoek mooie plekken om sfeervolle beelden vast te leggen. En dat delen we graag met andere fotografen. Om ze verder te helpen in hun fotografie. Zien dat andere fotografen zich ontwikkelen met onze hulp, daar krijgen wij energie van!
Betere Landschapsfoto is officieel dealer van Leofoto, NiSi, Lensbaby, Kenko en Think Tank.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina. Of download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
De herfst is mijn favoriete jaargetijde en ook het meest schilderachtige. Ik zou elke boom wel willen fotograferen. Voor een geslaagde fotosafari raad ik aan, een treinreis in de herfst naar Luxemburg te maken. Het land zelf is dan prachtig, maar de reis gaat ook door België op zijn mooist.
Ik geloof ook dat de juiste instellingen altijd een wereld van verschil maken. Zelf probeer ik simpelweg verschillende soorten uit en kijk ik welke ik het mooist vind. Gelukkig kan je foto’s tegenwoordig mooi bewerken om het perfecte resultaat te krijgen.