Het fotograferen van de zonsopkomst en zonsondergang lijkt heel veel op elkaar. Toch zijn er een paar kleine verschillen die grote impact op je foto’s kunnen hebben. Ontdek meer over het fotograferen van de zonsopkomst.
Fotograferen van de zonsopkomst
Onlangs wilden we tijdens de zonsopkomst fotograferen. We hadden de wekker op half vijf gezet. Zodra er een 4 in het wektijdstip zit, vinden we het opstaan best wel lastig. Daarom namen we eerst een lekkere koffie en keken nog eens naar de weersvoorspelling. Die kwam totaal niet overeen met wat we de avond ervoor hadden gezien.
Ons idee was om in Kalmthout naar de heide te gaan. In plaats van dat we een grote kans op mist zouden hebben, zou het regenen. Nu schrijven we vaker dat alle weer geschikt is om te fotograferen, maar in dit geval gingen we nog snel op zoek naar een andere locatie in de hoop om droog weer aan te treffen.
Aan de kust bleek het droog maar zwaar bewolkt te zijn. Wat later in de ochtend zou het opklaren. Omdat we toch al waren opgestaan, besloten we naar de kust te rijden. We hoopten toch nog op een mooie zonsopkomst.
Hoe zorg je ervoor dat je goed bent voorbereid en flexibel blijft?
Als we spreken over het fotograferen van de zonsopkomst, verwachten we als fotograaf vaak foto’s te maken waarin duidelijk zichtbaar is dat de zon schijnt. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Ook als de zon niet direct in beeld wordt gebracht, kun je mooie foto’s maken. Dat is zeker van toepassing als de weersverwachting minder goed is dan verwacht. Of als het licht te hard is. We geven je een aantal praktische tips zodat je altijd flexibel blijft tijdens het fotograferen van de zonsopkomst.
Tip 1: Voorbereiding
Je zult zien dat fotograferen rondom de zonsopkomst altijd mogelijk is. De sfeer in de foto baseren we op wat de natuur ons geeft.
Fotograferen van de zonsopkomst: bekijk het weerbericht
Zorg er daarom de dag van te voren voor dat je weet waar je gaat fotograferen. En welke omstandigheden je kunt verwachten. Licht bepaalt voor een belangrijk gedeelte de sfeer in een foto. Mist, vocht in de lucht, dreigende wolken of een mooie zonsopkomst zijn vaak bepalend.
Check daarom de avond van te voren de weersverwachting. En ben voorbereid op ander weer. Want voorspellingen komen niet altijd uit.
Weet hoe je het weerbericht moet lezen. Zo kan het op de plek waar jij staat bewolkt zijn en in richting van de zonsopkomst niet. Zie je een heldere band, boven de horizon, dan zit je vaak goed. Bij het fotograferen van de zonsondergang je vaak het tegenovergestelde gebeuren. Vaak is het overdag helder en ontstaat vlak voor zonsondergang een grijze band aan de horizon. Toch kan de lucht nog mooi kleuren.
Fotograferen van de zonsopkomst: ken je locaties
Zomaar op pad gaan levert meestal niet de mooiste foto’s op. Juist als je zo vroeg op moet staan, is het handig dat je naar een locatie gaat die je al kent. Zo hebben wij een behoorlijke lijst met locaties die we op een bepaald moment in het jaar en in bepaalde lichtomstandigheden en weersomstandigheden willen fotograferen.
Daarmee voorkomen we vrijwel altijd dat we niet kunnen fotograferen wat we willen. En zijn de omstandigheden toch anders? Dan genieten we even goed en fotograferen we gewoon wat anders.
Tip 3: Fotografeer met grijsverloopfilters
Tijdens het fotograferen van de zonsopkomst is het contrast tussen de voorgrond en de lucht groot. Dat is zelfs zo als je de zon niet in beeld neemt. Het dynamisch bereik van de camera is gewoon te klein. Een grijs verloopfilter helpt je hierbij. Afhankelijk van de situatie kiezen we voor een grijs verloopfilter of zogenaamd reverse grad filter. Met deze filters verklein je het contrast.
Wil je meer weten over het fotograferen met filters? Lees dan eens het blog ‘Fotograferen met lange sluitertijden‘ of kies voor het e-book ‘Fotograferen met filters en lange sluitertijden’.
Tip 4: Maak een foto met behulp van bracketing
Wil je zonder filters fotograferen of heb je geen grijs verloopfilters, dan kun je voor bracketing kiezen. Deze techniek heeft niet onze voorkeur, en wel om verschillende redenen:
- Vaak werk je met een langere sluitertijd. Bewegende delen in de foto kunnen voor een vervelende waas zorgen als ze worden samengevoegd.
- Als je voor losse foto’s kiest, vinden we dat je ook all the way moet gaan en voor kwaliteit moet kiezen. Daarmee bedoelen we dat je zelf, achteraf in Photoshop, de losse foto’s tot één geheel samenvoegt. Laat dat niet aan je camera over.
Als je met filters fotografeert, heb je hier geen last van. Dan kun je gerust één foto maken. En die zal een meer dan voldoende dynamisch bereik hebben.
Tip 5: Voorkom lensflares
Als je tegen het licht in fotografeert, heb je al snel last van lensflares. Hoe je die voorkomt, lees je in het artikel ‘Zo voorkom je lensflare in natuurfotografie’. En natuurlijk zijn er ook situaties waarin je lensflare juist goed kunt gebruiken. Ze kunnen zomaar een extra dimensie aan je foto’s geven.
Tip 6: Fotografeer met een klein diafragma voor sunstars
De zon is een ster. Als je de zon als een ster in plaats van een cirkel in je foto’s opneemt, kan dat een mooi effect geven. Hiervoor heb je wel een heldere lucht nodig. Zijn er teveel wolken voor de zon of hangt er veel waterdamp in de lucht, dan zal dat niet lukken. Een sunstar kun je op 2 manieren maken:
- Met een diafragma van f16 of kleiner. Het nadeel hiervan is dat dan ook diffractie optreedt. Dat leidt weer tot een – klein- verlies van scherpte
- Een andere optie is dat je met het NiSi 15mm f4 objectief fotografeert. De diafragmabladen van dit objectief zijn zo gemaakt dat je zelfs al bij f4 een sunstar in beeld hebt. Je kunt dan gerust met een groter diafragma fotograferen, zeg f8 tot f11. Je combineert dan optimale scherpte met een grote scherptediepte
Tip 7: Ben op het juiste tijdstip op de juiste plek
Voor het fotograferen van de zonsopkomst ben je op tijd op de locatie die je eerder hebt uitgezocht. Zorg ervoor dat je er ongeveer een uur van te voren bent:
- Je kunt dan de beste positie uitzoeken en je compositie finetunen
- En vaak zien we al dat er ruim voor de zonsopkomst veel kleur in de lucht zit. Ook dan kun je al mooie foto’s maken
Tip 8: Zoom verder in
Landschapsfotografie is meer dan het vastleggen van weidse landschappen. Een intiemer beeld maak je door meer in te zoomen en eventueel met een tele objectief te fotograferen. Laat hierbij de zon buiten beeld. Het contrast is kleiner en je kunt van het gouden licht gebruik maken.
Tip 9: Kleiner contrast: laat de zon buiten beeld
Tijdens het fotograferen van de zonsopkomst hoeft de zon zelf niet per se in beeld te komen. Als je de zon niet in je foto’s opneemt, is het contrast kleiner. Wat licht betreft, zijn je foto’s dan beter in balans. En komen de kleuren beter tot hun recht.
Tip 10: Kijk om je heen
Als je een overduidelijk en mooi onderwerp ziet, vergeten we als fotograaf nogal eens om om ons heen te kijken. Misschien is het nog wel de beste tip om dat niet te vergeten. In een landschap zijn er vaak meerdere onderwerpen die mooi zijn. Zeker als je rondom de zonsopkomst fotografeert. Meestal hoef je er niet ver voor te lopen. Let vooral op wat er met de kleuren in de lucht gebeurt en hoe het licht op de voorgrond valt. Warme kleuren in de lucht en mooie lange schaduwen in de voorgrond, kunnen je het gevoel geven dat je zelf ter plaatse bent.
We beloofden je aan het begin van het artikel de foto die we aan de kust maakten te laten zien. Hier is het resultaat:
Bonustip: vergeet de nabewerking niet
Na het fotograferen van de zonsopkomst ben je meestal nog niet klaar. Iedere foto is in de nabewerking nog krachtiger te maken. Al is het maar een klein beetje. Wij bewerken alle foto’s in Lightroom Classic. Uitgaande van een foto met een hoog contrast bekijken we of we de lucht iets donkerder en de voorgrond iets lichter kunnen maken. Daarbij houden we altijd één ding in het oog: dat het resultaat er natuurlijk en echt uit blijft zien. Maar onthoud ook dat het dynamisch bereik van je camera veel kleiner is dan dat van je ogen. Er zal altijd een verschil zijn tussen ‘de werkelijkheid’ en de foto die je op het scherm of papier voor je ziet.
Wil je meer weten over hoe je je foto’s kunt bewerken? Kijk dan eens naar ons e-book ‘Lightroom Classic’.
workshops
Krijg nieuwe inspiratie in de praktijk en kom naar 1 van onze praktische workshops. Je krijgt 1-op-1 begeleiding en er zijn maximaal 6 deelnemers per begeleidende fotograaf. Voor de workshop krijg je een gids met praktische informatie in het thema van de workshop. En tijdens de workshop krijg je tips, feedback op je foto’s en maken we samen dé foto. Zo krijgt je écht de aandacht die je verdient.
Yvonne en Frank hebben samen al ruim 24 jaar praktijkervaring in het geven van workshops en trainingen in natuurfotografie. We maken er altijd een leuke en leerzame workshop van. Bovendien krijg je na de workshop nog eens 2 uitdagende opdrachten in het thema van de workshop.
Samengevat:
✅ Persoonlijke 1-op-1 begeleiding op locatie
✅ Veel praktische tips en adviezen tijdens de workshop
✅ Feedback op je foto’s tijdens de workshop
✅ Samen dé foto maken
✅ Gratis koffie of thee bij aankomst
✅ Een handige gids in het thema van de workshop
✅Twee uitdagende opdrachten voor na de workshop
Landschap
Kust
Macro
Of bekijk hier de workshops die al in de loop van de komende weken plaatsvinden.
OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO
Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.
We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.
Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.
Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.
Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.
Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.
Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.
Geef een reactie