Macrofotografie is supergaaf om te doen. Iedere start is lastig en je kunt hulp gebruiken. Macrofotografie spreekt je aan, maar waar begin je? Je tijd is schaars en je kunt gewoon niet alles zelf uitvinden. Starten met macrofotografie is superleuk. In dit artikel lees je in 3 stappen hoe je kunt starten met macrofotografie. Ben je al gestart met macrofotografie? Bekijk dan hier onze 10 beste tips voor macrofotografie.

Een vraag die vaak wordt gesteld is: ‘waar begin ik met macrofotografie?’ Deze op het oog eenvoudige vraag is niet zomaar te beantwoorden. In dit artikel doen we ons best om je in 3 belangrijke stappen uit te leggen hoe je je eerste macrofoto’s maakt. We kijken naar:

  • De juiste apparatuur, voor zover die bestaat
  • Fotograferen in de praktijk, waar let je op. Start met de tips op het gebied van techniek en compositie
  • Een geschikt programma voor nabewerking, werk je foto’s op een hoog niveau af
Starten met macrofotografie: op zoek naar meer creatieve foto's

Stap 1: Kies de juiste apparatuur

Dat klinkt makkelijk, kies de juiste apparatuur om te starten met macrofotografie. Nu is er enorm veel apparatuur te koop. Als je aan 5 macrofotografen vraagt welke apparatuur je nodig hebt, dan zullen ze alle 5 verschillende antwoorden geven.

Als je nog niet zoveel ervaring met macrofotografie of natuurfotografie in het algemeen hebt, is het helemaal lastig. Maar staar je niet blind op de apparatuur.

Als je begint met macrofotografie, en misschien nog niet weet of je het wel echt leuk vindt, dan kun je met beperkte middelen aan de slag. Wil je meer uit je macrofoto’s halen, dan heb je wellicht wat meer nodig. Maar zie dat vooral als het verder, en niet hoger, leggen van de lat.

Camera

Als je wilt starten met macrofotografie heb je geen speciale camera nodig. Wat ons betreft is een camera waarop je het diafragma, de ISO-waarde en sluitertijd kunt instellen voldoende.

Ben je nog op zoek naar een nieuwe camera, kies dan voor een model met een groot dynamisch bereik. Tevens kan je camera goed met hogere ISO-waardes omgaan. Met andere woorden, de hoeveelheid zichtbare ruis blijft beperkt als de ISO-waarde stijgt.

En kies voor een merk dat jij denkt dat je kunt vertrouwen en voor een cameramodel waarover je positieve reviews kunt vinden. Als je meer wilt dan een camera op consumentenniveau, dus letterlijk meer mogelijkheden en een betere kwaliteit wilt, dan kun je voor een mid-range of zelfs professioneel model kiezen. De resultaten zijn er naar, de prijs echter ook. Vooral in deze laatste categorie zijn de camera’s beter tegen de elementen bestand. Maar…het is de fotograaf die de foto’s maakt.

Yvonne met haar macrolens aan het werk

Macro objectieven

Je kunt veel meer geld aan objectieven besteden dan aan je camera body. Welke objectieven je kiest, is afhankelijk van welke richting je in de natuurfotografie kiest. Voor macrofotografie zijn specifieke macro objectieven beschikbaar. Over het algemeen hebben ze allemaal dezelfde kenmerken:

  • Ze hebben een groot diafragma
  • Je kunt dichtbij scherpstellen
  • Vaak hebben ze een langere brandpuntafstand, al zijn er ook ‘groothoek macro objectieven’ beschikbaar

Als ons soort foto’s je aanspreekt, kies je voor een macro objectief met een brandpuntafstand van rond de 100mm, een grootste diafragma van f2.8 of groter en een zo kort mogelijke scherpstelafstand.

Eerst huren dan kopen

Vaak is het mogelijk om objectieven of een camera eerst te huren voordat je tot aanschaf over gaat. Dat is vooral handig als je meer zekerheid wilt over de keuze die je gaat maken.

Tussenringen of close up lens

Voor het beoefenen van macrofotografie gebruik je het beste een macrolens. Nu is deze vorm van fotografie niet voor iedereen. Je kunt er ook voor kiezen om met een close up lens of met tussenringen te fotograferen, in combinatie met bijvoorbeeld een tele-objectief. Zo ontwikkel je wel al gevoel voor macrofotografie en zul je een aantal mooie foto’s kunnen maken. Voor een relatief gering bedrag bepaal je of macrofotografie iets voor je is.

NiSi close Up Lens Kit Betere Landschapsfoto
NiSi close up lens kit

Filters

Heb je echt filters nodig om te starten met macrofotografie? Als het aan ons vraagt is het antwoord ‘nee’. Als blijkt dat je macrofotografie echt leuk vindt, kun je wel voor een polarisatiefilter kiezen. We leggen je uit waarom. Filters lossen problemen voor je op. Met een polarisatiefilter verminder je hinderlijke reflecties in je foto’s.

Filters zijn niet goedkoop maar van absoluut toegevoegde waarde voor je natuurfotografie. Lees onze review van NiSi filters maar eens. We zijn overigens ambassadeur en dealer van NiSi. Een topmerk als het om filters gaat.

NiSi Natural cpl Betere Landschapsfoto

Accessoires

Wat heb je verder nog nodig? Naast je camera en 1 of enkele objectieven heb je bij voorkeur 2 accu’s en 2 geheugenkaartjes nodig. In de praktijk zul je merken dat als je veel fotografeert een accu sneller leeg kan zijn dan je wilt. Met een reserve geheugenkaartje kun je de foto’s die jij wilt, blijven maken. Zie dit reservekaartje als een back-up. Niet alleen als je andere kaartje vol is maar het kan ook een keer dienst weigeren.

Een goed statief

Bij voorkeur fotograferen we in de macrofotografie uit de hand. Dan ben je flexibel en kun je snel en eenvoudig je positie aanpassen, wat weer tot een andere compositie leidt. Aan de andere kant is het ook prettig dat je je camera op een statief kunt plaatsen. Na verloop van tijd voelt je camera zwaar in de hand en dat kan tot bewegingsonscherpte in je foto’s leiden.

Let er op dat de poten van het statief onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen. Vooral bij de goedkope statieven zitten ze aan elkaar vast en dat is hinderlijk. En kies voor een statief met een balhoofd. Dan kun je met 1 knop je camera in een andere positie afstellen.

DSC1400 Betere Landschapsfoto
Met platte statiefpoten kun je laag bij de grond fotograferen.

Heb je nog meer nodig?

Voorlopig niets, je moet immers nog starten met macrofotografie. Eén camera met 1 macro objectief of voorzetlens is genoeg. Je zult er je handen aan vol hebben. Je werkt met een digitaal en technisch hulpmiddel. Zorg ervoor dat je het gaat beheersen, dat maakt de volgende stappen een stuk makkelijker. Wat dacht je van het fotograferen in de praktijk?

DSC2593 Betere Landschapsfoto

Stap 2: Fotograferen in de praktijk

Als je wilt starten met macrofotografie kun je veel informatie op het internet vinden. Je hebt er dit artikel ook gevonden en er zijn genoeg filmpjes op het internet te vinden. Je kunt ook lid worden van een lokale fotoclub.

Een hele praktische manier om de kunst van het fotograferen onder de knie te krijgen is het volgen van een workshop. Veel workshops starten met een focus op de beeldopbouw, de compositie. Wij starten met de technische vaardigheden. Scherpte, scherptediepte, licht en belichting zijn zeker zo belangrijk. Onze gedachte is dat je eerst de techniek onder de knie krijgt. Dan bedoelen we niet alleen het functioneren van de camera. Maar juist ook de ‘vertaling’ van wat je in je macrofoto’s wilt vastleggen naar een technisch goede foto.

Als begrippen zoals diafragma, ISO-waarde en sluitertijd geheimen voor je hebben, is dit een goede start. Als je alles eens rustig wilt nalezen kun je dat op onze website doen maar ook in het e-book ‘Fotograferen is een Kunst’ en de ‘info kaarten natuurfotografie’.

Belichting en het histogram

Maar eerst terug naar de technische vaardigheden. Naast het correct belichten van een foto is het bijna een must dat je begrijpt welke rol het histogram voor jou in de natuurfotografie speelt. Het histogram geeft je veel informatie over hoe een foto is belicht. Lees meer hierover in het artikel ‘Het histogram voor beginners’.

Diafragma, ISO-waarde en sluitertijd horen altijd samen

En ontdek hoe elementen sluitertijd, diafragma en ISO-waarde, samenhangen. Het ontwikkelen van je technische vaardigheden vraagt tijd. Eerst zul je de elementen die samen de techniek vormen leren kennen en vervolgens in de praktijk toepassen. Als je de samenhang écht begrijpt, zul je in staat zijn om altijd goede foto’s te maken. Ongeacht de weer- en lichtomstandigheden.

Een langere brandpuntafstand en groter diafragma werken goed

Een macrofoto kan al snel te druk zijn. Smaken verschillen, maar wij houden van een kleine scherptediepte. Als je een objectief met een langere brandpuntafstand – ga uit van zo’n 100mm – hebt én met een groot diafragma van bijvoorbeeld f2.8 of f4 fotografeert, zal de scherptediepte kleiner zijn. Je brengt dan vanzelf meer rust in je foto’s.  

Lange brandpuntafstand gecombineerd met een groot diafragma
Lange brandpuntafstand, groot diafragma.

Dichtbij scherpstellen

Daar kun je aan toevoegen dat je dichtbij scherpstelt. Ook hier is er geen gouden regel, maar probeer maar eens op minder dan een halve meter afstand van je onderwerp scherp te stellen. Ook dit zal voor een kleinere scherptediepte en meer rust in je foto’s zorgen.

De hedendaagse camera’s bieden je veel ondersteuning bij het scherpstellen. Er zijn verschillende instellingen mogelijk. De handleiding van je camera geeft je een beetje informatie, maar ook hier kijk je gerust verder op het internet. Kijk maar eens hoe je het scherpstelpunt verandert en bijvoorbeeld via live view en door de zoeker scherpstelt.

Starten-Met-Macrofotografie: zoek de scherpte

Handmatig scherpstellen

We gaan nog even verder met scherpstellen. Stel handmatig scherp. Dit vergt zeker in het begin veel oefening. Maar als je dichtbij je onderwerp scherpstelt, zal de autofocus van je camera niet altijd goed werken.

En met handmatig scherpstellen kun je perfect zelf bepalen waar je in de foto scherpstelt.

Neem de tijd om alle mogelijkheden eens te bekijken en in de praktijk te testen. Je hebt deze vaardigheden nodig om haarscherpe natuurfoto’s te maken.

Ontdek meer over compositie en sfeer

Starten met macrofotografie is ook starten met het opbouwen van composities. Je kunt de belichting onder controle hebben en haarscherpe foto’s afleveren, maar dat is alleen de techniek. Je hebt deze basis nodig om je bij iedere foto volledig op compositie en sfeer te richten.

Compositie en sfeer brengen de kunstenaar in je boven. De mogelijkheden zijn eindeloos. En je raakt nooit uitgeleerd. Kijk ook eens naar het ‘Fotograferen van krokussen‘.

Bouw de compositie om je onderwerp heen

Sommige fotografen die starten met macrofotografie vinden het opbouwen van een compositie lastig. Zelfs nog lastiger dan het beheersen van de techniek. Dat begrijpen we heel goed en vinden we logisch. De techniek kun je je door middel van een aantal stappen eigen maken en de resultaten zijn meetbaar.

Het opbouwen van een compositie is een proces dat veel subjectiever is. Want wat de 1 mooi vindt, hoeft de ander niet mooi te vinden. Zelfs als je ‘een kunstzinnige gave’ hebt, zul je als je meer ervaring op doet, steeds weer bijleren en je blijven ontwikkelen. En zelfs je smaak kan veranderen.

Maar wat ook een rol speelt is het macro onderwerp zelf. Je fotografeert immers maar een heel klein stukje natuur. Dat mag je letterlijk van heel dichtbij én zeer zorgvuldig bekijken, voordat je bepaalt hoe je de compositie samenstelt.

Je leest veel over regels in de fotografie en specifiek over regels in de macrofotografie. Wat ons betreft gebruik je die ‘regels’ als vertrekpunt of referentie, maar zeker niet als regel. Want de enige die de ‘regels’ bepaalt ben jij.

Omgeving van je onderwerp is belangrijk

Zoals we net schreven, fotografeer je maar een klein stukje natuur. Bekijk niet alleen het onderwerp aandachtig. Besteed net zoveel aandacht aan de voorgrond en achtergrond. Het zal je helpen bij het maken van mooie composities. Eerder schreven we een artikel met ’10 Tips voor macrofotografie’. We hopen dat je hier meer informatie uit haalt.

Stap 3: Ontdek de kracht van fotobewerking

Fotografie is creatief bezig zijn. Ontdekken wat het licht in je foto doet, hoe je sfeer, dynamiek en misschien wel dramatiek op beeld overbrengt. Fotografie is ook technisch en digitaal. Met de komst van de digitale fotografie verschoof het ontwikkelen van je foto’s van het fotolab naar je eigen computer.

Photoshop, Lightroom, Luminar of Affinity

Er zijn verschillende programma’s die je helpen bij het ontwikkelen van je foto’s. Kijk eens naar de verschillen en overeenkomsten tussen de programma’s voordat je tijd en geld aan software en training spendeert.

Vooral Luminar en Affinity zijn nog volop in ontwikkeling. Maak zelf een vergelijking tussen de programma’s en bekijk wat hun overeenkomsten en verschillen zijn. Wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten en werken voorlopig door in Lightroom Classic.

Start met het bewerken van je RAW bestanden

De eerste stap die je zet is dat je, hoe flauw het misschien klinkt, je foto’s kunt terugvinden. En dat je ze zodanig rubriceert dat je tussen de duizenden foto’s die je gaat maken, die ene speciale foto kunt vinden. We komen nog iedere week fotografen tegen die foto’s niet kunnen terugvinden of weten te melden dat digitale foto’s helemaal verloren zijn gegaan. Je leest er alvast meer over in:

Start met globale aanpassingen

Heb je eenmaal je foto’s hebt geïmporteerd, dan start je met globale aanpassingen. Dat zijn aanpassingen die hun effect hebben op de hele foto. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld de witbalans, belichting, contrast, verzadiging en het verscherpen van een foto.

Ontdek hoe je selectieve aanpassingen doet

De volgende stap in het starten met macrofotografie is dat je lokale aanpassingen op specifieke delen van je foto kunt toepassen in plaats van dat je de hele foto aanpast. We adviseren dat je eerst weet hoe je de globale aanpassingen doet voordat je deze stap zet. Met lokale aanpassingen komt je foto écht tot leven.

In de meeste programma’s kun je lokale aanpassingen uitvoeren, maar niet alle programma’s zijn even gebruikersvriendelijk. Dit merk je vooral als je verschillende lokale aanpassingen in 1 foto wilt doen. Let hier dus op bij je keuze voor een geschikt programma.

Welke software moet ik dan gebruiken

Als je net begint met macrofotografie, liggen alle mogelijkheden voor je open. Er zijn veel programma’s beschikbaar en aan de meeste kun je plug-ins toevoegen. Ontdek eerst alle mogelijkheden voordat je toevoegingen gaat doen. Adobe Lightroom Classic is niet alleen geschikt voor de beginnende fotograaf, maar ook voor de gevorderde en professionele fotograaf.

In Lightroom Classic kun je je RAW bestanden perfect bewerken. Vaak wijken fotografen uit om lokale aanpassingen in Photoshop te maken, maar wij vinden dat niet nodig. Al jarenlang werken wij alleen maar in Lightroom Classic.

Ook hier geldt dat een programma waarvoor je meer betaalt meer mogelijkheden heeft. Je zult echt niet alle opties gebruiken, maar ben je ervan bewust dat zelfs sommige programma’s die goed bekend staan belangrijke steken laten vallen.

Kijk eens naar ons e-book Lightroom Classic  of een cursus Lightroom Classic als je meer over het bewerken van je macrofoto’s en foto’s in het algemeen wilt weten.

Maak een foto die zo dicht mogelijk bij het eindresultaat ligt

Als je net bent gestart met natuurfotografie denk je misschien dat je je fouten kunt oplossen in Lightroom of Photoshop. Maar zo werken de programma’s niet, je zou er ook een luie fotograaf van worden.

Het is juist de kunst om in het veld, tijdens het fotograferen, een goede foto te maken. Je hoeft dan achteraf geen fouten te corrigeren. Het zal een uitdaging zijn maar voorkomt later ook veel teleurstellingen. We begrijpen ook dat je niet altijd alle fouten kunt voorkomen. Maar het is een goed streven. Je traint jezelf in het maken van de best mogelijke foto die jouw apparatuur toelaat.

De juiste apparatuur en een basiservaring in de nabewerking stelt je meer dan in staat om topfoto’s te maken en te presenteren aan de kijker.

Hoe lang duurt het voordat ik alles weet

Starten met macrofotografie is een uitdaging. In het begin zal het lastig zijn omdat je zowel compositie, sfeer en techniek samenbrengt en daarvoor nog veel zult leren. Aanvullend, jouw ontwikkeling zal waarschijnlijk niet vloeiend zijn. De ene fotograaf is nu eenmaal beter in techniek en een andere zal van nature heel creatief zijn. En weer een andere fotograaf zal heel snel ontdekken hoe een foto in de nabewerking kan worden verbeterd. Je zult steeds merken dat je in stappen of zelfs sprongen vooruit gaat. In de fotografie ben je nooit klaar en je zult altijd nieuwe dingen ontdekken.

Belofte aan jezelf

Je bent bijna aan het einde gekomen. Er is 1 ding dat je jezelf mag beloven. Dat is dat alleen jij bepaalt of je foto mooi en goed genoeg is. Anderen zullen er een mening over hebben. Probeer een onderscheid te maken tussen de goed bedoelde adviezen en jaloerse opmerkingen. Veel fotografen steken hun mening niet onder stoelen of banken.

Starten met macrofotografie is een uitdaging. Ga je eigen weg. Kijk naar foto’s van andere fotografen. Als ze je aanspreken bedenk dan hoe ze zijn gemaakt. Word lid van een fotoclub, je kunt er veel van leren. Wil je nog meer, doe dan eens mee aan een workshop.

Workshop natuurfotografie waarin je de technische vaardigheden onder de knie krijgt

Voordat je aan een workshop deelneemt, adviseren we je de informatie uit dit artikel grotendeels eigen te maken. Je mag natuurlijk altijd eerder deelnemen, maar pas je verwachtingen dan aan. Breng eerst wat tijd met je apparatuur door. Fotografeer, ontdek, maak fouten, ontdek nog meer en ontwikkel je langzaamaan. De camera zal echt niet alles voor je doen. Het is aan jou om een topfoto te maken en we helpen je daar graag bij.

We hebben een aantal interessante workshops voor jou waarin je veel nieuwe dingen ontdekt. De workshops zijn praktisch opgezet en we werken met maximaal 10  deelnemers. Er zijn dus maximaal 5 deelnemers per fotograaf. We kunnen fotografen met meer én minder ervaring in dezelfde workshop ontvangen.

Macrofotografie basis

Workshop Macrofotografie Zomerbloeiers 6 Betere Landschapsfoto

Creatieve bokeh

Workshop Macrofotografie Creatieve Technieken 12 Betere Landschapsfoto

High en low key

High Key En Low Key Macrofotografie 6 Betere Landschapsfoto

Of bekijk alle workshops macrofotografie.

e book betere fotos in 7 stappen 1 Betere Landschapsfoto

OVER BETERE LANDSCHAPSFOTO

Wij zijn Betere Landschapsfoto, hoe kunnen we jou helpen aan mooiere en betere fotografie

Wij zijn Frank en Yvonne en samen zijn wij Betere Landschapsfoto. Met passie en enthousiasme bieden wij begeleiding aan zowel beginnende als gevorderde fotografen, waarbij we alles verkennen wat er te ontdekken valt op het gebied van macrofotografie, landschapsfotografie en kustfotografie.

We organiseren een breed scala aan workshops, cursussen, coachingstrajecten en inspirerende lezingen in Nederland, België en Noord-Frankrijk.

Zowel grote als kleine landschappen oefenen een sterke aantrekkingskracht op ons uit. Met de juiste – creatieve – technieken zoeken we naar prachtige locaties om sfeervolle beelden vast te leggen. We delen graag onze kennis en ervaring met jou om je te ondersteunen in je fotografische reis. Het geeft ons energie om jou als natuurfotograaf te zien groeien met onze begeleiding.

Heb je nog vragen over dit artikel? Stel ze in de reacties zodat we je kunnen helpen.

Heb je nog vragen over onze workshops? Stel ze via deze pagina.

Download hier ons gratis e-book “Betere foto’s in 9 simpele stappen“.

Of schrijf je hier in voor onze tweewekelijkse mail met tips, inspiratie en aanbiedingen.

1 Comment for “Starten met macrofotografie

  1. Het ‘macro-seizoen’ staat idd voor de deur, dus, goed en leuk om dit artikel nog eens door te lezen.
    Ik onderschrijf absoluut dat je de techniek als eerste moet beheersen.
    Pas daarna kun je, samen met compositie, je creativiteit loslaten op je onderwerp.
    Nabewerking mag ook niet vergeten worden uiteraard.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *